Μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων μεταξύ των επιτροπών του Μητροπολίτη Αιγιαλείας – Καλαβρύτων Θεόκλητου και των ανταρτών που έγιναν στο Σκεπαστό Καλαβρύτων για την απελευθέρωση των 80 Γερμανών που είχαν αιχμαλωτίσει οι αντάρτες, ο Διοικητής της Βορείου Πελοποννήσου Λε Σουίρ έδωσε εντολή οι αιχμάλωτοι Γερμανοί να απελευθερωθούν δια της βίας. Μετά τη συγκέντρωση δυνάμεων από Τρίπολη, Πάτρα, Αίγιο και Κόρινθο, όλες οι δυνάμεις προχωρούσαν προς τα Μαζέϊκα όπου εκρατούντο οι 77 Γερμανοί αιχμάλωτοι.
Μπεκίρη
τ.Υφυπουργού
Έτσι στις 5 Δεκεμβρίου 1943 έφθασε η είδηση στα Μαζέϊκα ότι Γερμανικές δυνάμεις εκινούντο προς την περιοχή με στόχο την απελευθέρωση των 77 αιχμαλώτων. Μάλιστα στα Μαζέϊκα έφθασε και η πληροφορία για την μάχη στο Παγκράτι, την εκτέλεση αγροτών στο χωριό Δάρα και την πυρπόληση του χωριού. Όλα αυτά τα γεγονότα έδειχναν ότι οι Γερμανοί επλησίαζαν προς τα Μαζέϊκα. Μετά από τις ειδήσεις αυτές ο αρχηγός του αποσπάσματος των ανταρτών Θεοδωρακόπουλος Σωτήρης ή «Κριαράς» αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα Μαζέϊκα μαζί με τους 77 αιχμαλώτους και να μεταφερθεί στο χωριό Πλανητέρο. Επειδή όμως δεν αισθάνονταν και εκεί ασφαλείς μετέφεραν τους αιχμαλώτους στην ορεινή περιοχή Μάζι. Εκεί βέβαια έφθασε γραπτή εντολή προς τον Θεοδωρακόπουλο για να εκτελεσθούν οι αιχμάλωτοι. Η διαταγή αυτή έφερε σε δύσκολη θέση και τον Θεοδωρακόπουλο και πολλά από τα μέλη της ομάδος, οι οποίοι αρνήθηκαν να εκτελέσουν τη διαταγή. Μάλιστα λέγεται ότι ο Θεοδωρακόπουλος έφυγε από του Μάζι και επέστρεψε στο χωριό του. Μετά την αποχώρηση του Θεοδωρακόπουλου την εκτέλεση των αιχμαλώτων ανέλαβε άλλη αντάρτικη ομάδα με επικεφαλής τον Κάραλη, ο οποίος κατήγετο από τη νότια Μάνη. Μετά τις ανωτέρω αλλαγές οι αιχμάλωτοι Γερμανοί εκτελέστηκαν ομαδικά στην άκρη μιας χαράδρας βάθους 80 μέτρων βορειοανατολικά από το Μάζι. Ειδικώτερα τα πτώματα τους ρίχτηκαν στη χαράδρα και δύο αιχμάλωτοι επέζησαν. Μάλιστα ο ένας εξ’ αυτών κατάφερε να φθάσει στη μονάδα του.
Μετά την εκτέλεση των αιχμαλώτων έφθασε στο μέρος της εκτέλεσης το Γερμανικό απόσπασμα, οι άνδρες του οποίου εξαγριωμένοι από το ομαδικό έγκλημα κατέστρεψαν το Μάζι και εκτέλεσαν 5 άνδρες. Το πρωί της 8ης Δεκεμβρίου 1943, ο Διοικητής Λε Σουίρ έστειλε μέσω ασυρμάτου διαταγή που έλεγε τα εξής: «Να εκτελεσθεί ο ανδρικός πληθυσμός και να πυρποληθούν τα χωριά». Τελικά η «επιχείρηση Καλάβρυτα» ανατέθηκε στον ταγματάρχη Εμπερσμπέργκερ. Έτσι οι Γερμανοί στο δρόμο προς τα Καλάβρυτα με επικεφαλής τον Εμπερσμπέργκερ εκτέλεσαν 143 άνδρες, στα χωριά Ρωγοί, Κερπινή, Άνω και Κάτω Ζαχλωρού και τη μονή του Μεγάλου Σπηλαίου. Στη διαδρομή τους αυτή έκαψαν περίπου 1.000 σπίτια σε 50 περίπου χωριά, αφού προηγουμένως τα λεηλάτησαν και αφού αφαίρεσαν περισσότερα από 2.000 πρόβατα και περίπου 260.000.000 δραχμές.
Μετά τα ανωτέρω οι Γερμανικές δυνάμεις έφθασαν στις 9 Δεκεμβρίου 1843 στα Καλάβρυτα. Αμέσως περικύκλωσαν την πόλη δημιουργώντας έναν ασφυκτικό κλοιό. Για να μη τρομοκρατηθούν οι κάτοικοί τους είπαν ότι στόχος τους ήταν αποκλειστικά η εξόντωση των ανταρτών. Κάλεσαν δε να επανέλθουν στα σπίτια τους όσοι τα είχαν εγκαταλείψει. Μάλιστα για να τους πείσουν προχώρησαν στην πυρπόληση σπιτιών ανταρτών και αναζήτησαν τους τρεις τραυματίες Γερμανούς οι οποίοι είχαν τραυματισθεί στη μάχη της Κερπινής και είχαν τραυματισθεί.
Ξαφνικά όμως στις 13 Δεκεμβρίου 1943 και από τις πρωϊνές ώρες συγκέντρωσαν όλο τον πληθυσμό των Καλαβρύτων στην κεντρική πλατεία και εκεί χώρισαν τον άρρενα πληθυσμό άνω των 14 ετών τους οποίους οδήγησαν στη «Ράχη του Καπή», ενώ τα γυναικόπαιδα τα έκλεισαν στο σχολείο. Το μεγάλο όμως δράμα εκτυλίχθηκε στη «Ράχη του Καπή» μετά τις μεσημβρινές ώρες όπου εξετέλεσαν όλους τους άρρενες κατοίκους των Καλαβρύτων. Η εκτέλεση έγινε με ριπές πολυβόλων και εκεί βρήκαν το θάνατο 800 περίπου Καλαβρυτινοί. Εξ αυτών διασώθηκαν 13 οι οποίοι είχαν καλυφθεί από τα πτώματα των συμπολιτών των και οι Γερμανοί τους είχαν θεωρήσει ως νεκρούς.
Βέβαια το έγκλημα ολοκληρώθηκε με την πυρπόληση όλων σχεδόν των οικιών της πόλεως των Καλαβρύτων. Διαφορετική όμως ήταν η τύχη των γυναικοπαίδων που είχαν κλεισθεί στο σχολείο. Τα γυναικόπαιδα εσώθησαν χάρις στον ανθρωπισμό ενός Αυστριακού στρατιώτη στον οποίο είχε ανατεθεί η φύλαξη των γυναικοιπαίδων. Αυτός λοιπόν ο Αυστριακός στρατιώτης, άφησε ελεύθερη την είσοδο του σχολείου και έτσι εξυπηρέτησε την διαφυγή των γυναικοπαίδων. Βέβαια ο Αυστριακός στρατιώτης για αυτό που έκανε το πλήρωσε με τη ζωή του αφού καταδικάστηκε για τον λόγον αυτόν και στη συνέχεια εκτελέστηκε.
Είναι ανάγκη να αναφέρουμε ότι κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Καλάβρυτα» εξετελέσθηκαν 1.101 άτομα στα Καλάβρυτα και τη γύρω περιοχή. (Βέβαια ο αριθμός των εκτελεσθέντων αλλάζει διότι κανένας δεν ξέρει με ακρίβεια τον ακριβή αριθμό των εκτελεσθέντων). Επίσης στην επιχείρηση αυτή οι Γερμανοί κατέστρεψαν και λεηλάτησαν πάνω από 1.000 σπίτια, κατέσχεσαν 2.000 αιγοπρόβατα και απέσπασαν από τους κατοίκους 260.000.000 δραχμές.
Τέλος κλείνοντας το κεφάλαιο του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων πρέπει να επισημάνουμε ότι κανένας από τους υπεύθυνους της σφαγής και των άλλων εγκληματικών πράξεων δεν έχει λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη. Έτσι ο στρατηγός Λε Σουίρ πέθανε αιχμάλωτος των Σοβιετικών το 1954. Ο επικεφαλής της «Επιχείρησης Καλάβρυτα» ταγματάρχης Εμπερσμπέργκερ σκοτώθηκε στο Ανατολικό μέτωπο. Ο κατοχικός Στρατιωτικός Διοικητής της Ελλάδας στρατηγός Χέλμουτ Φέλλι, καταδικάσθηκε το 1948 σε κάθειρξη 15 ετών από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης για όλα τα εγκλήματα πολέμου του Γ’ Ράιχ στην Ελλάδα, αλλά μετά τρία χρόνια αφέθηκε ελεύθερος. Πέραν των ανωτέρω κανένας από τους πολιτικούς ηγέτες της Γερμανίας δεν έχει δεσμευθεί ποτέ και για τίποτε. Για την ιστορία πρέπει να αναφέρουμε ότι στις 18 Απριλίου 2000, είχε επισκεφθεί τα Καλάβρυτα, ο τότε Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Γιόχανες Ράου, ο οποίος εξέφρασε τη βαθιά θλίψη του για την τραγωδία των Καλαβρύτων χωρίς να αναλάβει την ευθύνη εξ’ ονόματος του Γερμανικού Κράτους και δεν ανέφερε τίποτα για τις αποζημιώσεις τις οποίες ζητούν δικαίως οι Καλαβρυτινοί.
Από την έντυπη έκδοση “ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ” Πέμπτη 9-12-2021