Στο Πολύκεντρο Συνεδριακό Κέντρο του Αιγίου παρουσιάστηκε το απόγευμα της Παρασκευής 5 Νοεμβρίου 2021 ο συνολικός απολογισμός των τελευταίων δύο ετών της ιδιαίτερα παραγωγικής αρδευτικής δραστηριότητας της ΔΕΥΑ Αιγιάλειας. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων, κάτοικοι των περιοχών και αγρότες.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον χαιρετισμό του Δημάρχου Αιγιαλείας και Προέδρου της ΔΕΥΑ Αιγιαλείας κ. Δημήτρη Καλογερόπουλου, ο οποίος αναφέρθηκε στην προσωπική του σχέση με την αγροτική ζωή και εξήγησε την συγκίνησή του: «Η γεωργική παραγωγή είναι ένα θέμα που με έζησε, με γέννησε, με ανέθρεψε και σήμερα έχω την ευθύνη με βάση αυτή την αναφορά ζωής να μιλάω για αυτό το θέμα. Και βέβαια η γεωργική παραγωγή εξαρτάται πάρα πολύ από την άρδευση. Σας μιλάει, λοιπόν, ένας άνθρωπος που ξέρει από κοφίνι, κόφα, λιοπάνα, βουλιθιά, λινάτσα… Πιθανόν για κάποιους αυτά να είναι άγνωστα, και σήμερα να μην τις ξέρει πολύς κόσμος αυτές τις λέξεις, όμως είναι στοιχεία που μας έζησαν, που μας ανέθρεψαν γι’ αυτό συγχωρήστε μου την προσωπική σύνδεση, την συναισθηματική αναφορά. Όσο και να θέλει να απεξαρτηθεί κανείς από αυτά τα βιώματα είναι πολύ δύσκολο. Γι’ αυτό και βλέποντας τις δυσκολίες, και την έλλειψη υποδομών και μιας οργάνωσης των υποδομών που ήταν στη διαχείριση του Δήμου, διαπίστωσα ότι υπήρχε μία διέξοδος, το ζήτημα διαχείρισης του νερού να το αναλάβει ένας οργανισμός με πιστοποίηση καταλληλότητας αλλά κυρίως, αποτελεσματικότητας, όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο παροχής υπηρεσιών, υδάτινων πόρων, αλλά κι ένας φορέας αναγνωρισμένος στην Ελλάδα, από τους πρώτους ικανούς να διαχειριστούν το ζήτημα του νερού. Γι’ αυτό ακριβώς και πήρα την πρωτοβουλία, και θα σας πω με κάθε ειλικρίνεια, ότι δεν μετάνιωσα καθόλου, που τουλάχιστον τώρα έχω τη δυνατότητα μετά από σχεδόν δύο χρόνια να έχουμε πια κάποια αποτελέσματα.
Η ΔΕΥΑΑ, λοιπόν, που είναι ο φορέας που με αποτελεσματικό τρόπο έχει φέρει εις πέρας αυτό το έργο σήμερα, θα παρουσιάσει κάποια στοιχεία, από εκείνα που έχει στη διάθεσή της, σημειώνοντας ότι: δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία με το παρελθόν. Ζητούσα στοιχεία, αλλά τίποτα. Δεν ξέραμε ούτε ποια είναι η μεγαλύτερη δαπάνη του κοστολογίου, π.χ. του ρεύματος. Δεν ξέραμε, τίποτα. Και, θέλω από αυτά που θα ακούσετε να βάλετε στο μυαλό σας, ότι η τιμή μιας παρεχόμενης υπηρεσίας, ενός παραδιδόμενου προϊόντος, δεν είναι το μοναδικό που πρέπει να εξετάζει κανείς, αλλά πρέπει να αξιολογείται σε σχέση με την ποιότητα του προϊόντος, τη δουλειά δηλαδή που γίνεται. Και έχει γίνει αρκετά σημαντική δουλειά, όχι μόνο στην οργάνωση και στην ποιότητα, αλλά τώρα έχουμε και σχεδόν αναλυτικά στοιχεία του τι κάνουμε και τι μπορούμε να πράξουμε στο μέλλον, για να έχουμε καλύτερη αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού.
Στόχος νομίζω όλων μας είναι να δώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερες υπηρεσίες με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Στόχος μας είναι το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα να αρδεύσουμε περισσότερα στρέμματα, για να μειώσουμε το κοστολόγιο και να αυξηθούν οι χρήστες, χωρίς να επηρεαστεί η τακτικότητα της άρδευσης στα σήμερα υδροδοτούμενα αγροτεμάχια».
Στη συνέχεια της εκδήλωσης ακολούθησε η παρουσίαση των αρδευτικών δραστηριοτήτων από τον συντονιστή του τμήματος άρδευσης κ. Αποστόλη Λιόγκα, ο οποίος αφού αρχικά μέσα από φωτογραφικό υλικό παρουσίασε το πριν και το μετά της αρδευτικής κατάστασης στην περιοχή εστίασε σε συγκεκριμένα βήματα που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί.
Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στην οργάνωση μελέτης και στην προκήρυξη διεθνούς Διαγωνισμού διαχείρισης της άρδευσης με σκοπό τη διανομή των υδάτων και τη βελτίωση των δικτύων, στα έργα βελτίωσης του δικτύου που εκτελούνται ακόμη και σήμερα, στην οργάνωση μηχανογραφικού τμήματος προκειμένου να καταγραφούν:
Οι ιδιοκτήτες των αρδευομένων κτημάτων, τα αρδευόμενα κτήματα σε ψηφιακούς χάρτες γεωαναφοράς, το είδος καλλιέργειας, ο τρόπος άρδευσης, η υδροληψία, το δίκτυο τροφοδοσίας. Επίσης σχεδιάστηκε και εκπονήθηκε πρωτότυπο πρόγραμμα καταγραφής και γεωαναφοράς, ενώ επίσης καταγράφηκαν τα δίκτυα και αποκτήθηκαν στατιστικά απογραφής πρωτεύοντος δικτύου.
Κάνοντας έναν ενδεικτικό απολογισμό των εργασιών για την άρδευση, ανέφερε:
Έχουν πραγματοποιηθεί καθαρισμοί αυλάκων σε μήκος άνω των 200 χλμ
Έχουν γίνει συντηρήσεις υδροληψιών πάνω από 120 φορές, διότι λόγω των καιρικών συνθηκών έχουν αυξομειωθεί οι ποσότητες του νερού και απαιτήθηκε συντήρηση με μηχανήματα και χειρώνακτες εργάτες
Έχουν γίνει εργασίες επισκευών σε βλάβες σωληνώσεων πάνω από 680, σε διατομές αγωγών από 1/2΄΄ έως αγωγούς με διατομή φ400
Έχουν γίνει επισκευές σε τσιμεντένια αυλάκια σε μήκος μεγαλύτερο των 520μ, καθώς υπήρχαν αυλάκια σπασμένα εδώ και πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα να χάνεται νερό στη διαδρομή του αυλακιού, να καθυστερεί η άρδευση των κτημάτων και να πλημμυρίζουν παρακείμενες ιδιοκτησίες
Έχουν γίνει καθαρισμοί δεξαμενών πάνω από 40, υπάρχουν δεξαμενές που χρήζουν καθαρισμού εσωτερικά και εξωτερικά για την πρόσβαση και ομαλή λειτουργία της άρδευσης.
Αλλαγές υδρομέτρων πάνω από 350 τμχ, καθώς υπάρχουν τοπικές κοινότητες που έχουν κλειστά δίκτυα άρδευσης και αρδεύουν με γεωτρήσεις, ενώ ποτέ δεν είχε τοποθετηθεί ούτε ένα υδρόμετρο με αποτέλεσμα να υπάρχει ασυδοσία στο πότισμα, να μην φτάνει το νερό της άρδευσης, οι γεωτρήσεις να δουλεύουν 24 ώρες το 24ωρο καταναλώνοντας ρεύμα, και οι καταναλωτές να κάνουν χρήση του νερού της ύδρευσης για πότισμα, με αποτέλεσμα να ξεμένουν τοπικές κοινότητες από νερό λόγω της αλόγιστης σπάταλης που γινόταν
Παρουσιάζοντας τους στόχους για το μέλλον επισήμανε τους εξής:
- Χρήση κλειστών αγωγών παντού
- Βέλτιστη εκμετάλλευση των επιφανειακών υδάτων- Μείωση χρήσης γεωτρήσεων
- Αύξηση των αρδευτικών υδάτων- Αύξηση των αρδευομένων εκτάσεων
- Τηλεμετρική διαχείριση δικτύων- Ελαχιστοποίηση των απωλειών
- Μείωση κόστους άντλησης και διαχείρισης
- Βέλτιστη περιβαλλοντική διαχείριση
- Από το νερό της άρδευσης μόνο το 55% χρησιμοποιείται από την καλλιέργεια, ενώ 12% χάνεται κατά τη μεταφορά, το 8% κατά την εφαρμογή του στον αγρό και το 25% χάνεται λόγω υπέρ-άρδευσης
- Η υπερ-άρδευση μπορεί να προκαλέσει περιοδική έλλειψη νερού σε άλλους παραγωγούς, ασφυκτικές συνθήκες στο έδαφος για την καλλιέργεια, ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη ασθενειών, απώλεια θρεπτικών στοιχείων λόγω έκπλυσης ή βαθιάς διήθησης, ρύπανση του υπόγειου υδροφορέα από αγροχημικά, μείωση της παραγωγής και υποβάθμιση της ποιότητας και αύξηση του κόστους παραγωγής
- Η ορθολογική διαχείριση του νερού άρδευσης είναι αναγκαιότητα για την αειφόρο αγροτική ανάπτυξη.
Τέλος αναφέρθηκε στο αρδευτικό μητρώο ως μοχλό βελτίωσης συνθηκών άρδευσης, στην κατασκευή και τηλεμετρική διαχείριση δικτύων, καθώς επίσης στην γεωργία ακριβείας, το σύστημα τηλεελέγχου και τηλεχειρισμού δικτύων άρδευσης-ύδρευσης.
Σκοπός της γεωργίας ακριβείας, της έξυπνης διαχείρισης και των συμβουλευτικών υπηρεσιών είναι: η αύξηση της απόδοσης των καλλιεργειών, η βελτίωση της ποιότητας των παραγομένων προϊόντων, η πιο αποδοτική χρήση των αγροχημικών, η εξοικονόμηση της ενέργειας και του υδάτινου πόρου, η προστασία του εδάφους και των νερών από την ρύπανση, η καταγραφή και αξιοποίηση της μορφολογίας του εδάφους, η καταγραφή ποιοτικών χαρακτηριστικών καλλιεργειών σε πραγματικό χρόνο ανά εποχή, η καταγραφή ποιοτικών χαρακτηριστικών του εδάφους, η δημιουργία δικτύου επίγειων μετεωρολογικών σταθμών και αισθητήρων εδάφους, η δημιουργία δεικτών συναγερμού ανά ζώνη και καλλιέργεια, η δημιουργία αρχείου λιπάνσεων, αρδεύσεων, κλαδεύσεων, αποδόσεων, ανά αγρό, η δημιουργία συμβουλευτικού τμήματος αγροτών, η αξιοποίηση Δεδομένων, η ενημέρωση για τη συνεργασίας αγροτών και η συνεργασία με άλλους φορείς.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑ Αιγιαλείας κα Διαμάντω Βασιλακοπούλου – Καρτσωνάκη με θέμα: «Το μέλλον της άρδευσης στην Αιγιάλεια».
Αναλυτικά η ομιλία της:
«Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ Δ.Ε.Υ.Α.ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ
ΓΙΑΤΙ?
- ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Ο Δήμος λόγω πολλαπλών αντικειμένων καθώς και της δύσκαμπτης νομοθεσίας δεν μπορούσε να προσφέρει σοβαρές υπηρεσίες στους αρδευόμενους πέραν του στοιχειώδους καθαρισμού των αυλακιών.
Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι η άρδευση στον δήμο μας γινόταν με τον πλέον αναχρονιστικό τρόπο δηλαδή με ανοιχτά αυλάκια τσιμεντένια και χωμάτινα.
Έτσι σε κάθε αρδευτική περίοδο ο Δήμος αδυνατούσε να κάνει σοβαρές επεμβάσεις ή άλλα έργα βελτίωσης του δικτύου και των γεωτρήσεων.
Η κατάσταση του δικτύου και των υδροληψιών ήταν πραγματικά δραματική.
- ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗΣ.
Οι όμοροι Δήμοι και στην συνέχεια ο ενιαίος Δήμος κοστολογούσαν εντελώς αυθαίρετα και πελατειακά τα αρδευτικά τέλη χωρίς συνολικό έλεγχο εξόδων, χωρίς καμία καταγραφή των κτημάτων των αρδευομένων των υπόχρεων πολιτών . Η άρδευση γινόταν με κανονισμούς παλαιών κοινοτήτων του 1958 και 1965 με ότι αυτό σήμαινε.
Η χρέωση και είσπραξη των τελών άρδευσης επαφίετο μόνον στην καλή διάθεση των υδρονομέων και των προέδρων οι οποίοι κατέγραφαν ώρες άρδευσης χωρίς κανένα έλεγχο. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να υπάρχει ένα μεγάλο έλλειμμα το οποίο επιβάρυνε μέσω των δημοτικών τελών και τους πολίτες οι οποίοι δεν πότιζαν . Το γεγονός αυτό είναι απαράδεκτο και παράνομο.
- ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ
Με δεδομένη την αδυναμία του δήμου να εκτελέσει οποιοδήποτε έργο βελτίωσης των δικτύων των υδροληψιών και των γεωτρήσεων γινόταν κατασπατάληση πόρων και ενέργειας. Επειδή τα επιφανειακά νερά χάνονταν στα κατεστραμμένα αυλάκια και στις κακές υδροληψίες η εύκολη λύση ήταν η υπερβολική λειτουργία των γεωτρήσεων.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τεράστιο ενεργειακό και περιβαλλοντικό κόστος.
- Γιά την προσαρμογή στο εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδάτων και στην ισχύουσα Νομοθεσία – για την δημιουργια της αρδευσησ του μελλοντΟΣ
Ήδη ο χρόνος προσαρμογής στην Εθνική νομοθεσία για την διαχείριση του υδάτινου πόρου αρχίζει να εξαντλείται.
Σύμφωνα με αυτήν η κατανάλωση του νερού για άρδευση πρέπει να χρεώνεται με το κυβικό και η άρδευση να γίνεται με κλειστά δίκτυα. Η εικόνα που σας περιέγραψα πιο πάνω μόνον σε τριτοκοσμικές χώρες μπορεί να υπάρχει.
Έτσι η ΔΕΥΑΑ ανέλαβε εξ αρχής το μεγάλο έργο του εκσυγχρονισμού της άρδευσης όπως αναλυτικά θα σας παρουσιάσει το τεχνικό τμήμα.
Από το πρώτο χρόνο διαχείρισης της ΔΕΥΑ φάνηκε η μεγάλη διαφορά. Έγιναν πολλές επεμβάσεις στο δίκτυο και στις υδροληψίες που είχαν πολλά χρόνια να γίνουν.
Η διανομή του νερού έγινε με επάρκεια και δικαιοσύνη. Αυτό πιστοποιείται και από τις επιστολές όλων των προέδρων των Κοινοτήτων που συνεργάσθηκαν με την ΔΕΥΑΑ.
Σε ότι αφορά δε την τιμολόγηση του νερού η Δ.Ε.Υ.Α.Α παραμένει ο φθηνότερος φορέας διαχείρισης άρδευσης στον δήμο μας από όλους τους άλλους δηλαδή ΤΟΕΒ και συνεταιρισμούς.
Παρά τον επιθετικό λαϊκισμό σύσσωμης της αντιπολίτευσης 4000 περίπου καταναλωτές γράφτηκαν στο αρδευτικό μητρώο της ΔΕΥΑΑ και 15000 στρέμματα.
Το γεγονός αυτό έδωσε την δυνατότητα στην ΔΕΥΑΑ να οργανώσει και να ωριμάσει πρόταση ολικού εκσυγχρονισμού της άρδευσης η οποία είναι κοντά σε χρηματοδότηση και θα σας παρουσιασθεί στην συνέχεια.
Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε και στους μάλλον δυσκολότερους που έρχονται για τους αγρότες η ΆΡΔΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΔΕΥΑΑ είναι η ασπίδα και η υπεραξία της περιουσίας τους. Μόνον με τον εκσυγχρονισμό θα μπορέσουν να παραμείνουν αφεντικά στα χωράφια τους».
Τέλος προβλήθηκε ένα ξεχωριστό βίντεο μέσα από το οποίο παρουσιάστηκε το πριν, το τώρα και το αύριο της άρδευσης στην Αιγιάλεια με κεντρικό σύνθημα: «Άρδευση πηγή ζωής και πλούτου για τον αγρότη».
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Στο τέλος της εκδήλωσης τέθηκαν και ερωτήματα που απαντήθηκαν, ένα προς ένα από τον Δήμαρχο Αιγιαλείας. Αναλυτικά ο Δήμαρχος κ. Δημήτρης Καλογερόπουλος επισήμανε: «Έγινε μία καλή ερώτηση, γιατί κάναμε σήμερα τη συνάντηση; Και γιατί δε βάζαμε τα στρέμματα στην αρχή, για να διαμορφώσουμε το τιμολόγιο; Ωστόσο, εάν δεν έχει ξεκινήσει κάτι, πώς μπορείς να υπολογίσεις τα απολογιστικά στοιχεία; Και γι’ αυτό είναι ρίσκο ακόμη κι αυτό που κάναμε τώρα, να χρησιμοποιήσουμε στοιχεία εμπειρίας, μόνο δύο ετών. Ίσως βιαστήκαμε να κάνουμε αυτή την αποτίμηση, αλλά ένιωθα την ανάγκη μέσα σε μία αχλή, σε ένα σύννεφο ψευδοπροβληματισμών που είχαν σχέση μόνο με ένα πράγμα, όχι με δύο. Είπα και στον χαιρετισμό μου ότι, πρέπει να συνδυάζεται η τιμή με την ποιότητα υπηρεσίας.
Προτάθηκε να οργανωθεί καλύτερα το γραφείο του Δήμου. Μα στον Δήμο, δεν υπήρχε καν γραφείο. Η ΔΕΥΑΑ έχει οργανώσει γραφείο, έχει βάλει υπεύθυνο. Και ο εργολάβος που έχει τοποθετηθεί και διαχειρίζεται το θέμα, είναι απλά ο εργολάβος, όπως το λέει η λέξη. Κάνει τη διαχείριση, ενώ την εποπτεία την έχει η ΔΕΥΑΑ. Δίνει απολογιστικά στοιχεία, έχει ευθύνες, έχει αποτελέσματα, δίνει λόγο. Γιατί; Γιατί εμείς θέλαμε να μειώσουμε το κόστος. Υπήρχε έλλειψη παροχής υπηρεσιών. Είναι διαφορετικό να υπάρχει ένας άνθρωπος σε ένα γραφείο από τις 08:00 ως τις 14:00 και να ασχολείται -αν ασχολείται- στον Δήμο, ένας δημόσιος υπάλληλος, και είναι διαφορετικό να ασχολείται ένας εργολάβος 24 ώρες το 24ωρο. Ο εργολάβος, ο ιδιώτης, είναι υποχρεωμένος να παραδώσει έργο και να τηρήσει τα συμφωνηθέντα. Γι’ αυτό ακριβώς, υπάρχει τώρα ένα οργανωμένο γραφείο κι έχουμε στοιχεία σε πρωτόλειο βαθμό.
Τα στρέμματα που είναι 17.000, είναι αυτά που έχουμε τώρα. Αυτά που παραλάβαμε από τον Δήμο, πρέπει να ήταν λιγότερα από τα μισά. Γιατί ήταν λιγότερα από τα μισά; Γιατί δεν υπήρχε εποπτεία, γιατί δυστυχώς πολλές φορές η ελεύθερη βούληση οδηγεί και σε ασυδοσία, όταν αυτή έχει και οικονομικό αντικείμενο. Όμως, το κοστολόγιο είναι αντικειμενικό. Και θα το πληρώσει κάποιος άλλος. Εμείς λοιπόν, προσπαθούμε να προστατεύσουμε τον τίμιο και αυτό το κάνουμε πολύ καλά με τα 17.000 στρέμματα, γιατί τόσα δηλώθηκαν και λέμε με ειλικρίνεια ότι στο διάβα του δρόμου δεν τα καταφέραμε όσο καλά θα θέλαμε προς το τέλειο. Πιστεύουμε προς το τέλος της τετραετίας θα έχουμε καταφέρει να αυξήσουμε τα στρέμματα, για να μπορέσουμε να μειώσουμε την τιμή, αφού θα έχει αυξηθεί ο αριθμός των στρεμμάτων που θα ποτίζονται από τις ίδιες δομές.
Η διαχείριση μισών στρεμμάτων, από αυτά που έχει σήμερα η ΔΕΥΑ -για τα μισά στρέμματα μιλάμε στον Δήμο- με τις υποδομές που δεν υπήρχαν, με τα έργα που δεν γίνονταν, με την κατασπατάληση του νερού, οδηγούσε σε μεγάλο έλλειμμα. Αυτή είναι η αλήθεια.
Γιατί μπαίνουμε μέσα τόσο; Γιατί έχουμε την τιμή 14 ευρώ. Αν την είχαμε 28 και πάνω όπως οι ΤΟΕΒ, που είναι το τίμιο και το σωστό και το αντικειμενικό και το δίκαιο, δεν θα υπήρχε έλλειμα. Δεν μπορεί ο αγρότης, τα προϊόντα δεν έχουν τιμή, δεν το αντέχει, δεν μπορεί να το πληρώσει. Συνεπώς η απόφασή μας αυτή έχει έντονα χαρακτηριστικά κοινωνικής ευαισθησίας.
Όσο για τον οικονομικό απολογισμό θα πάει στα αρμόδια όργανα, στην οικονομική επιτροπή και θα υπάρχει ο απολογισμός και ταυτόχρονα ο προϋπολογισμός, με βάση τον απολογισμό που κάναμε μέχρι σήμερα».
