Το ενδοκρινολογικό σύστημα ευθύνεται για τη παραγωγή και την έκκριση των ορμονών από τους ενδοκρινείς αδένες. Οι ορμόνες είναι χημικές ουσίες που επηρεάζουν την όρεξη, τον ύπνο, τον μεταβολισμό, τη σωματική ενέργεια, τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου αλλά και τη σεξουαλική του λειτουργία. Το ενδοκρινολογικό σύστημα κάθε ανθρώπου βρίσκεται στον υποθάλαμο, στο κέντρο του εγκεφάλου ενώ κάτω από τον υποθάλαμο βρίσκεται η υπόφυση που ρυθμίζει τις ορμονικές εκκρίσεις όλων των άλλων αδένων του σώματος.
Ωστόσο, η διαταραχή του ορμονικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα παρόμοια με εκείνα των ψυχικών διαταραχών. Ένα αντιπροσωπευτικό και κλασικό παράδειγμα είναι η υπολειτουργία του θυροειδούς, που προκαλεί συμ-πτώματα άγχους, εκνευρισμό, ένταση, κόπωση ενώ συχνά είναι εμφανή και τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Επιπλέον, κάποιες άλλες δια-ταραχές του ορμονικού συστήματος προκαλούν συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά των δια-ταραχών πρόσληψης τροφής, των διαταραχών προσωπικότητας, των αγχωδών διαταραχών και των διαταραχών διάθεσης ή συναισθήματος. Οι υπερβολικές ποσότητες αδρεναλίνης και κορτιζόλης ενδέχεται να δημιουργήσουν επιθετική συμπεριφορά που μοιάζει με τα συμπτώματα της κατάχρησης αναβολικών ουσιών.
Ακόμη, σύμφωνα με έρευνες, φαίνεται ότι ορισμένες ορμόνες εμπλέκονται σε συγκεκριμένες διαταραχές. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της κατάθλιψης η υποθαλαμική δυσλειτουργία, προκαλεί υπερβολική έκκριση χημικών ορμονών, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν υπερδιέγερση στην υπόφυση και τα επινεφρίδια.
Στον περισσότερο κόσμο είναι γνωστές οι ενδοκρινολογικές διαταραχές. Διαταραχές στο ενδοκρινολογικό σύστημα, δηλαδή στους ενδοκρινολογικούς αδένες που παράγουν ορμόνες, ειδικά στον θυροειδή και στα επινεφρίδια, μπορεί να δημιουργήσουν διάφορες ψυχολογικές διαταραχές.
Δύο σύνδρομα που ανήκουν στις ενδοκρινολογικές διαταραχές είναι το σύνδρομο του θυροειδούς και το σύνδρομο της αδρεναλίνης.
Το σύνδρομο του θυροειδούς: προκύπτει από υπερβολική ή μειωμένη δραστηριότητα του θυροειδούς. Ο υπερθυροειδισμός, δηλαδή η υπερδραστηριότητα του θυροειδούς, που επίσης ονομάζεται νόσος του Graves, χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως ο φόβος και η αναταραχή, οι ψευδαισθήσεις, η υπερβολική κινητική δραστηριότητα, εφίδρωση και άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με άγχος.
Ο υποθυροειδισμός, όπου ο θυροειδής υπολειτουργεί λόγω έλλειψης της θυροξίνης, συχνά χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως ανεξήγητη κούραση και νωθρότητα, δυσκολίες στη συγκέντρωση και τη μνήμη και κατάθλιψη. Για να λειτουργήσει σωστά ο θυροειδής και προκειμένου το άτομο να επανακτήσει τη λειτουργικότητά του, συνίσταται φαρμακευτική αγωγή.
Το σύνδρομο της αδρεναλίνης: Οι διαταραχές στη δραστηριότητα των επινεφριδίων δημιουργούν δύο σύνδρομα. Η νόσος του Addison είναι μια χρόνια υποδραστηριότητα των επινεφριδίων που οδηγεί σε βιολογικά και ψυχολογικά συμπτώματα όπως κατάθλιψη, άγχος και εκνευρισμό.
Η νόσος του Gushing είναι ένα σύνδρομο που συνήθως εμφανίζεται σε νέες γυναίκες και οφείλεται σε υποδραστηριότητα των επινεφριδίων. Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν διαταραχές όπως παχυσαρκία, άγχος, μυϊκή αδυναμία, συναισθηματική αστάθεια, διαταραχές της προσωπικότητας και διάθεση που κυμαίνεται από απάθεια μέχρι βία.
Οι ενδοκρινολογικές διαταραχές εντοπίζονται με την εξέταση αίματος και τον υπέρηχο. Ο γιατρός χορηγεί την φαρμακευτική αγωγή που απαιτείται ανάλογα την περίσταση προκειμένου να ισορροπήσει και να λειτουργήσει σωστά το ενδοκρινολογικό σύστημα.
Ωστόσο, αυτές οι διαταραχές απαιτούν συχνά επανέλεγχο και υπευθυνότητα από το άτομο που πάσχει και όχι αμέλεια που σε δυσάρεστες περιπτώσεις διογκώνει και διαιωνίζει ένα πρόβλημα παρά το επιλύνει.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ
Ψυχολόγος