Το πρόβλημα της Διαχείρισης και Διάθεσης των Απορριμμάτων, έτσι όπως μεθοδεύτηκε, τόσο από τις κυβερνήσεις (ΠΑΣΟΚ – ΝΔ παλιότερα αλλά και του ΣΥΡΙΖΑ πρόσφατα) όσο και από τους δημάρχους και τους περιφερειάρχες συνιστά ένα τεράστιο περιβαλλοντικό έγκλημα, με τεράστιες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Με αποφάσεις καθοδηγούμενες από πολιτικά και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, προσπαθούσαν να μπαλώσουν, το τεράστιο πρόβλημα των σκουπιδιών με επιλογές πανάκριβες για το λαό.
Στη χώρα μας σήμερα παράγονται περίπου 5,3 εκατ. τόνοι Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) το χρόνο. Η αποκομιδή του 1,5 εκατομμυρίου γίνεται από ιδιώτες που βγάζουν τεράστια κέρδη.
Το κεφάλαιο έγκαιρα αναγνώρισε ότι η διαχείριση των απορριμμάτων είναι φλέβα χρυσού. Τώρα ΕΕ και όμιλοι δε μιλούν απλά για ανακύκλωση αλλά έχουν συστήσει μια ολόκληρη βιομηχανία πίσω από τα σκουπίδια που αποκαλούν “κυκλική οικονομία”. Μια χρυσοφόρα δεξαμενή για τους ομίλους όχι μόνο άντλησης φθηνών πρώτων υλών, αλλά και επικερδούς απόρριψης των αποβλήτων τους.
Ταυτόχρονα, η διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων χρησιμοποιήθηκε ως προνομιακός χώρος προκειμένου να προωθηθεί η πλήρης διάλυση των εργασιακών κατακτήσεων και δικαιωμάτων των εργαζομένων, που τα τελευταία χρόνια παίρνει σαρωτικό χαρακτήρα με τους συμβασιούχους, τους εργαζόμενους στα 8μηνα ή τα 5μηνα, την προσπάθεια της κυβέρνησης για την κατάργηση των βαρέων και ανθυγιεινών σε όσους δουλεύουν στην καθαριότητα.
Από όσα έχουν κάνει μέχρι σήμερα αποδεικνύεται ότι στόχο είχαν να οξύνουν τα προβλήματα σε τέτοιο σημείο ώστε να αποσπάσουν τη συμφωνία του λαού σχετικά με τις επιλογές τους. Με λίγα λόγια να φτάσουμε να λέμε “να φύγουν τα σκουπίδια και ας έρθει ο ιδιώτης να τα πάρει και ας πληρώσουμε και κάτι παραπάνω”.
Την τελευταία ειδικότερα δεκαετία ο τομέας των στερεών αποβλήτων, πέρα από πεδίο άντλησης υψηλών κερδών για τους κατασκευαστικούς ομίλους, έχει αναδειχθεί και σε σημαντικό παράγοντα υποβοήθησης της προσπάθειας των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση της εξάρτησης της καπιταλιστικής οικονομίας από εξωτερικές πηγές σε ενέργεια και πρώτες ύλες. Αυτό αποτυπώνεται στις κεντρικές κατευθύνσεις της ΕΕ, με πυρήνα την ανάδειξη των αποβλήτων ως πόρου ικανού να εξασφαλίσει το αναγκαίο ποσοστό κέρδους για τα κεφάλαια που λιμνάζουν αναξιοποίητα αλλά και να αποτελέσει, στη συνέχεια, φτηνή πρώτη ύλη για μια επικερδέστερη δραστηριότητα άλλων κλάδων της καπιταλιστικής οικονομίας. Με τη διαδικασία αυτή το κόστος για να καταστούν τα σκουπίδια φτηνή πρώτη ύλη ή καύσιμο για το κεφάλαιο, φορτώνεται άμεσα στις πλάτες της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων με μια σειρά “οικονομικά εργαλεία”.
Μια από τις γνωστές “κωλοτούμπες” του ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση έχει να κάνει με τις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, τις περιβόητες ΣΔΙΤ, όπου το δημόσιο κάνει σύμβαση με ιδιώτες για την κατασκευή και εκμετάλλευση ενός έργου. Με τις ΣΔΙΤ ο ενδιαφερόμενος μονοπωλιακός όμιλος αναλαμβάνει μέσω της προσφοράς του στη διαγωνιστική διαδικασία, την εν λευκώ τροποποίηση και υλοποίηση του όποιου γενικότερου σχεδιασμού ή της επιμέρους εγκατάστασης και καθορίζει την τιμή ανά τόνο σκουπιδιού, για 25 και πάνω χρόνια λειτουργίας. Στο κόστος κατασκευής μετέχει το δημόσιο, το τραπεζικό κεφάλαιο και ο επιχειρηματικός όμιλος, με τους δύο τελευταίους να επιδιώκουν αποκλειστικά τη μεγαλύτερη δυνατή κερδοφορία.
Και ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ εξαπόλυε λάβρος τις επιθέσεις του κατά των συμπράξεων αυτών όταν ήταν αντιπολίτευση, όταν έγινε κυβέρνηση τις κατοχύρωσε στον Εθνικό Σχεδιασμό και αύξησε τις 5 ΣΔΙΤ που προωθούσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Πέρα από τη ΣΔΙΤ Δυτ. Μακεδονίας, που είχε προηγηθεί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη οι παρακάτω:
– ΣΔΙΤ Σερρών: κόστους 36 εκ ευρώ, ΣΔΙΤ Ηπείρου: κόστους 52,6 εκ. ευρώ, ΣΔΙΤ Πελοποννήσου: Είναι η μεγαλύτερη του είδους της σε ολόκληρη τη χώρα, ανάλαβε το έργο, ο ίδιος που πήρε και τη ΣΔΙΤ Ηπείρου (ΤΕΡΝΑ), κόστους 168 εκ. ευρώ, ΣΔΙΤ Ηλείας: κόστους 32 εκ. ευρώ, ΣΔΙΤ Βοιωτίας: κόστους 16,3 εκ. ευρώ, ΣΔΙΤ Ρόδου: κόστους 44 εκ. ευρώ.
Το ζήτημα της Διαχείρισης των Απορριμμάτων δεν είναι τεχνοκρατικό, είναι βαθύτατα πολιτικό – ταξικό ζήτημα. Η τεχνολογία σήμερα, είναι επαρκής ώστε η Διαχείριση των Απορριμμάτων να είναι συμβατή με την υγεία του λαού και το περιβάλλον. Επιτρέπει, εφόσον υπάρχει η σχετική πολιτική κατεύθυνση, να δαπανώνται όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Όπως επίσης, υπάρχουν μέθοδοι ασφαλούς επεξεργασίας και η τεχνική δυνατότητα να βρεθούν κατάλληλες θέσεις και περιοχές. Στο δρόμο όμως της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που μόνο κριτήριο έχει την κερδοφορία των επιχειρηματιών, τα σκουπίδια γίνονται κέρδος πάνω στις πλάτες της λαϊκής οικογένειας, της υγείας και του περιβάλλοντος.
Υπάρχει πλέον συσσωρευμένη πείρα. Ανάπτυξη των κερδών των λίγων και ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών δεν γίνεται. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα σκουπίδια αλλά και για τις υποδομές, το οδικό δίκτυο, την αντιπυρική και αντισεισμική προστασία, αφορά κάθε πτυχή της ζωή μας.
Το ζήτημα των απορριμμάτων αποδεικνύει ότι τα προβλήματα μας έχουν κοινή βάση και έχουν να κάνουν με την ενιαία πολιτική σε δήμους, περιφέρειες, στην κυβέρνηση και στην ΕΕ που από κοινού σχεδιάζουν και υλοποιούν μέτρα και έργα προς όφελος του κεφαλαίου.
Η οριστική φιλολαϊκή λύση προϋποθέτει εξουσία και οικονομία που καταργεί τις αιτίες που δημιουργούν και οξύνουν τα σημερινά προβλήματα, που δημιουργεί τις στέρεες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της χώρας προς το συμφέρον της εργατικής τάξης, όλων των λαϊκών στρωμάτων, δημιουργών του κοινωνικού πλούτου. Τέτοιες προϋποθέσεις είναι: Ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός, ο ενιαίος κρατικός φορέας κατασκευών που θα υλοποιεί φιλολαϊκά έργα, η κοινωνική κρατική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, η κρατική ιδιοκτησία στη γη και στις τεχνικές υποδομές, ο εργατικός – λαϊκός έλεγχος, η εργατική εξουσία.
Απέναντι σε αυτή την πολιτική των μεγαλοεπιχειρηματιών εμείς προβάλουμε ένα ριζοσπαστικό πλαίσιο αιτημάτων για άμεση διεκδίκηση και πάλη με προμετωπίδα:
– Να μην υπάρχει εμπορευματοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων και καμία μορφή ιδιωτικοποίησης που συνεπάγεται αυτή, όχι στις ΣΔΙΤ και στις συμβάσεις παραχώρησης.
– Να μην μετατοπίζονται τα οικονομικά βάρη στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων μέσα από τα ανταποδοτικά τέλη και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, όπως το χαράτσι ταφής που θεσμοθέτησε ο ΣΥΡΙΖΑ και θα αρχίζει να εισπράττεται από τον Ιούλη του 2019 και το “πληρώνω όσο πετάω”. Το κόστος των προγραμμάτων, εξοπλισμού και έργων για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας και του περιβάλλοντος, να προέρχονται από κεντρικούς δημόσιους πόρους που θα τροφοδοτούνται σε σημαντικό βαθμό και από μια μεγαλύτερη φορολόγηση του κεφαλαίου.
– Παλεύουμε για την απόλυτη διασφάλιση όλων των εργαζόμενων, σε δημόσιους φορείς διαχείρισης των αποβλήτων, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Αυτή η πρόταση εξειδικεύεται για την περίπτωση της Αιγιάλειας ως εξής:
Προτείνουμε:
- Στην κατάσταση που είμαστε πρέπει να πάρει την ευθύνη η κυβέρνηση (συνεχίζει να υπάρχει παρά την προκήρυξη των εκλογών – ποτέ δεν υπάρχει κενό εξουσίας!) και άμεσα να δοθεί λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών στην περιοχή μας. Είναι απαράδεκτο να ζήσουμε ακόμη περισσότερο με σκουπίδια στους δρόμους. Η κυβέρνηση έχει τα νομικά, διοικητικά και χρηματοδοτικά εργαλεία για να το λύσει. Όταν θέλει μπορεί και προχωράει σε γρήγορες (fast track) διαδικασίες αλλά αυτό γίνεται συνήθως όταν αφορά την κερδοφορία των επιχειρηματιών.
- Να μαζευτούν τα σκουπίδια από παντού με την πρόσληψη από το Δήμο του απαραίτητου προσωπικού ΤΩΡΑ, χωρίς παραπέρα χρονοτριβή και παζάρια ανάμεσα σε επιχειρηματίες, αλλά με αποκλειστική ευθύνη κυβέρνησης – Δήμου – Περιφέρειας.
- Ούτε ένα ευρώ από τις τσέπες των εργατικών – λαϊκών οικογενειών για τη μεταφορά των απορριμμάτων εκτός Αιγιάλειας!
- Να ερευνηθούν νέοι χώροι, από έναν επιστημονικό φορέα, για το ΧΥΤΥ που θα αποκλείουν την τοποθεσία Παπανικολού. Αυτό να γίνει με κατεπείγουσες διαδικασίες και πιστή τήρηση των κριτηρίων καταλληλότητας και αξιολόγησης των υποψήφιων χώρων. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να είναι εκ των προτέρων γνωστά
- Να κλείσει άμεσα η χωματερή στην Αιγείρα. Να μεταφερθούν τα σκουπίδια που έχουν τοποθετήσει εκεί σε αδειοδοτημένο, κατάλληλο χώρο. Να αρχίσει η αποκατάσταση της περιοχής. Να γίνει περιβαλλοντική – επιδημιολογική μελέτη για να δούμε τι έχει αφήσει πίσω της αυτή η χωματερή.
- Μόνιμο επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό με πλήρη δικαιώματα, όλων των ειδικοτήτων, που χρειάζονται για την υλοποίηση και εύρυθμη λειτουργία της διαχείρισης των απορριμμάτων σε Δήμο και Περιφέρεια. Οι ελαστικές θέσεις εργασίας, που είναι κατεύθυνση της ΕΕ, και η εναλλαγή των εργαζομένων δε βοηθάει στη συνέχιση της δουλειάς, στην εξειδίκευση του προσωπικού.
- Καθορισμός και ιεράρχηση των προτεραιοτήτων, με κύριο την πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων.
- Άμεση προτεραιότητα στην ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή τόσο των ξηρών ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί – χαρτόνι, πλαστικά, μέταλλα, γυαλί) όσο και της κομποστοποίησης των βιοαποβλήτων (υπολείμματα τροφής, κλαδέματα, πράσινα πάρκων). Βασικός όρος είναι η χρηματοδότηση του σχετικού εξοπλισμού (απορριμματοφόρα, κάδοι, πλυντήριο κάδων κ.ά.) από κεντρικούς δημόσιους πόρους. Να προμηθεύσει η κυβέρνηση με μηχανήματα και τον απαραίτητο εξοπλισμό, ώστε να σταματήσει η εμπορευματοποίηση της αποκομιδής.
- Εφαρμογή της μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης ενός μέρους του υπολειμματικού ρεύματος των σύμμεικτων αποβλήτων, μειούμενου προοδευτικά και ασφαλή υγειονομική ταφή σε ΧΥΤΥ των υπολειμμάτων τους καθώς και του ρεύματος των υπολειπόμενων σύμμεικτων αποβλήτων, που χάρη στη γενναία προώθηση των προγραμμάτων χωριστής συλλογής θα έχουν μειωθεί σημαντικά. Να σημειώσουμε εδώ ότι αν πραγματοποιηθεί ένας τέτοιος σχεδιασμός είναι εφικτή η επίτευξη ενός υψηλού ποσοστού ανακύκλωσης που σε μία τετραετία θα φτάσει το 60-65%. Αυτό το ποσοστό δεν είναι άπιαστο όσο μεγάλο και αν φαίνεται.
- Μόνιμη και σταθερή δουλειά στους εργαζόμενους με τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας.
- Το κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων να επιβαρύνει αποκλειστικά τον κρατικό προϋπολογισμό. Ούτε σκέψη για νέα χαράτσια.
ΙΟΥΛΙΟΣ 2019
