Μέχρι και γαλακτοκομικά προϊόντα θα μπορούν να διαθέτουν ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων στις λαϊκές αγορές, αλλά και οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι, σύμφωνα με το νομοσχέδιο για το υπαίθριο εμπόριο που έφερε στη βουλή προς ψήφιση το αρμόδιο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.
Με το προωθούμενο σχέδιο επέρχονται αλλαγές ως προς τον τρόπο χορήγησης των αδειών, καθώς θα εφαρμόζεται σύστημα μοριοδότησης, παρέχεται η δυνατότητα σε αγροτικούς συνεταιρισμούς να πωλούν προϊόντα, έχοντας μέχρι 10 άδειες, ενώ στους επαγγελματίες αγρότες παρέχεται η δυνατότητα να δραστηριοποιούνται σε πάσης φύσεως αγορές.
Το νομοσχέδιο που έχει τίτλο «Άσκηση υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων, εκσυγχρονισμός της Επιμελητηριακής Νομοθεσίας και άλλες διατάξεις» κατατέθηκε στη βουλή.
Με τις διατάξεις του επανακαθορίζεται το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την άσκηση του υπαίθριου εμπορίου και τα επιμελητήρια και ρυθμίζονται λοιπά θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.
Ειδικότερα:
Επανακαθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την άσκηση συγκεκριμένων εμπορικών δραστηριοτήτων σε ανοιχτό χώρο (υπαίθριο εμπόριο) και προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
1. Δίνονται οι ορισμοί για την εφαρμογή του υπό ψήφιση νόμου και τίθενται οι προϋποθέσεις διακίνησης των προϊόντων. (άρθρα 1-3)
2. α. Ρυθμίζονται εκ νέου, θέματα σχετικά με την άδεια παραγωγού πωλητή υπαίθριου εμπορίου (δικαιούχοι, χωρική ισχύς της άδειας, αρμόδια αρχή έκδοσης και ανανέωσης κ.λπ.) και προβλέπεται η καταβολή παράβολου υπέρ της αρχής έκδοσης της άδειας, που καθορίζεται με υ.α. (Δήμοι ή Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, κατά περίπτωση).
β. Σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα συγκροτούνται τριμελείς επιτροπές, με την οριζόμενη σύνθεση για διετή θητεία, οι οποίες είναι αρμόδιες για τον έλεγχο, μέσω αυτοψίας, των καλλιεργειών που δηλώνονται από τον παραγωγό στην υπεύθυνη δήλωση που καταθέτει για τη χορήγηση και την ανανέωση της άδειας, σε συνδυασμό με τις δηλώσεις Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Ελέγχου (ΟΣΔΕ) και ΕΛΓΑ, καθώς και των αποθηκευτικών χώρων, των ψυγείων και των παραστατικών που έχει εκδώσει κατά τη διάρκεια διάθεσης των προϊόντων του. Αντικείμενο του ελέγχου των τριμελών επιτροπών είναι η διαπίστωση ότι τα προϊόντα που διαθέτει ο παραγωγός πωλητής υπαίθριου εμπορίου όλων των τύπων αδειών, κατά τη δήλωσή του και τα λοιπά δικαιολογητικά. είναι δικής του παραγωγής.
Τα μέλη των επιτροπών δικαιούνται έξοδα μετακίνησης και υπερωριών, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (ν.4336/2015 και ν.4354/2015, αντίστοιχα), τα οποία καλύπτονται από τα έσοδα που προέρχονται από τα ημερήσια ανταποδοτικά τέλη προσέλευσης στις λαϊκές αγορές.
(Κατά τα ισχύοντα, προβλέπονται τριμελείς επιτροπές, με έργο όμως την έκδοση βεβαίωσης περί της ύπαρξης των σχετικών καλλιεργειών κ.λπ. ως προαπαιτούμενο δικαιολογητικό για την έκδοση της άδειας). (άρθρα 4 – 13)
3. α. Επανακαθορίζονται θέματα σχετικά με την άδεια επαγγελματία πωλητή υπαίθριου εμπορίου (δικαιούχοι, χωρική ισχύς της άδειας, αρμόδια αρχή έκδοσης και ανανέωσης κ.λπ.) και προβλέπεται η καταβολή παράβολου υπέρ της αρχής έκδοσης της άδειας (Δήμοι ή Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, κατά περίπτωση) για την έκδοση και την θεώρηση (ανά τριετία) της εν λόγω άδειας.
β. Στις περιπτώσεις πωλητών υπαιθρίου εμπορίου που είναι ενταγμένοι στο πρόγραμμα «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» (ΚΕΑ) και των οποίων η πράξη έγκρισης ένταξης δεν έχει ανακληθεί τα προβλεπόμενα τέλη για τη δραστηριοποίηση των πωλητών στο υπαίθριο εμπόριο (ανταποδοτικά, δημοτικά κ.λπ.) μειώνονται κατά το ήμισυ. (άρθρα 14 – 25)
4. Αναμορφώνεται το πλαίσιο λειτουργίας των υπαίθριων αγορών, οι οποίες διακρίνονται σε λαϊκές αγορές, αγορές καταναλωτών, εμποροπανηγύρεις. κυριακάτικες, χριστουγεννιάτικες και πασχαλινές, καθώς και λοιπές οργανωμένες αγορές. Ορίζεται ότι, για κάθε αγορά απαιτείται η έκδοση Κανονισμού Λειτουργίας από τον αρμόδιο φορέα. Περαιτέρω, προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
α. Στην Περιφέρεια Αττικής και στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης συγκροτούνται με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη η «Επιτροπή Λαϊκών Αγορών Αττικής» και η «Επιτροπή Λαϊκών Αγορών Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης», με δεκατρία (13) τακτικά και ισάριθμα αναπληρωματικά μέλη με τριετή θητεία (σήμερα οι επιτροπές αυτές
αποτελούνται από έντεκα μέλη).
Συγκροτούνται επίσης εννεαμελείς (9μελείς) Επιτροπές Λαϊκών Αγορών σε κάθε μία από τις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη.
Σε περίπτωση καταβολής αποζημίωσης στα μέλη των ανωτέρω επιτροπών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (κατ’ εξαίρεση αποζημίωση των συλλογικών οργάνων), η σχετική δαπάνη προέρχεται από τα έσοδα που εισπράττει η Περιφέρεια από την καταβολή του ημερήσιου τέλους.
β. Ο Κανονισμός Λειτουργίας λαϊκών αγορών που εκδίδεται από κάθε φορέα λειτουργίας περιλαμβάνει (μεταξύ άλλων) και τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε περιπτώσεις παραβίασης τοιν διατάξεών του, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται, η επιβολή χρηματικού προστίμου έως και χίλια (1000) ευρώ, η ανάκληση της άδειας μέχρι ένα (1) μήνα, κ.λπ.
γ. Επανακαθορίζονται ο τρόπος υπολογισμού και λοιπά θέματα σχετικά με το ημερήσιο ανταποδοτικό τέλος, που υποχρεούνται να καταβάλλουν οι προσερχόμενοι στις λαϊκές αγορές. Το ύψος του ημερήσιου τέλους καθορίζεται ανά τρέχον μέτρο εκθετηρίου ανά ημέρα, είναι κοινό για παραγωγούς και επαγγελματίες πωλητές και καταβάλλεται μηνιαίως είτε σε ειδικά ορισμένο τραπεζικό λογαριασμό, είτε στο ταμείο του φορέα λειτουργίας.
Το ύψος του ημερήσιου τέλους καθορίζεται: για τις λαϊκές αγορές που λειτουργούν στην Περιφέρεια Αττικής και της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, με απόφαση του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου, ύστερα από πρόταση της οικείας Περιφερειακής Ένωσης Δήμων και της οικείας Επιτροπής Λαϊκών Αγορών. για τις λαϊκές αγορές που λειτουργούν στην υπόλοιπη χώρα, ύστερα από απόφαση του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου, κατόπιν πρότασης των φορέων λειτουργίας, των οικείων Επιτροπών Λαϊκών Αγορών και των Υπηρεσιών της Περιφέρειας που έχουν αρμοδιότητα επί των λαϊκών αγορών.
Η ανωτέρω απόφαση μπορεί να καθορίζει διαφορετικό ύψος ημερήσιου τέλους για κάθε φορέα λειτουργίας (δήμο), πρέπει όμως να εξασφαλίζεται μία σχετική ομοιομορφία σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα. Εια το λόγο αυτό σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας το ύψος του μέγιστου εγκεκριμένου ημερήσιου τέλους δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει κατά 50% το αντίστοιχο
ελάχιστο εγκεκριμένο ημερήσιο τέλος.
Το ύψος του ανά μήνα ημερήσιου τέλους που καταβάλλει ο παραγωγός πωλητής δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 80% του ημερήσιου τέλους που αναλογεί στον αριθμό των ημερών, που με βάση τη σχετική άδεια, δικαιούνται οι παραγωγοί πωλητές να δραστηριοποιούνται κάθε ημερολογιακό μήνα. Αν ο παραγωγός πωλητής απουσιάζει περιστασιακά για οποιοδήποτε λόγο, οφείλει να ενημερώσει εγγράφως με κάθε πρόσφορο τρόπο τον φορέα λειτουργίας για την απουσία του, πριν από τη λειτουργία της λαϊκής αγοράς. Αν διαπιστωθεί ότι, παρά τη δήλωση του, ο παραγωγός πωλητής προσήλθε στη λαϊκή αγορά, τότε επιβάλλεται σε βάρος του πρόστιμο ίσο με το εικοσαπλάσιο του αντίστοιχου ημερησίου δικαιώματος.
Ο επιμερισμός των εσόδων από το ημερήσιο τέλος παραμένει στο 60% για τις Περιφέρειες και 40% για τους δήμους ως προς τις λαϊκές αγορές αρμοδιότητας των Περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ διαφοροποιούνται τα γενικώς ισχύοντα μέχρι σήμερα προαναφερόμενα ποσοστά ως προς τις λαϊκές αγορές αρμοδιότητας των λοιπών δήμων για τις οποίες ορίζεται στο 25% για τις Περιφέρειες και 75% για τους δήμους. Με απόφαση των Περιφερειακών Συμβουλίων Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας ή του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου για τη λοιπή επικράτεια, ποσοστό έως 25% από το ημερήσιο τέλος που περιέρχεται στο φορέα λειτουργίας μπορεί να προορίζεται για δαπάνες προωθητικών ενεργειών που αφορούν την προβολή και την ανάδειξη των λαϊκών αγορών μέσα από δράσεις που βασίζονται σε κοινωνικά κριτήρια και αφορούν στήριξη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. (Παρόμοια διάταξη υφίσταται και σήμερα για τις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας.)
δ. Σκοπός των αγορών των καταναλωτών είναι η ανάπτυξη καταναλωτικής συνείδησης και αλληλέγγυων δράσεων μεταξύ των πολιτών, μέσω της ενεργούς συμμετοχής αυτών σε εθελοντικές δράσεις και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, καθώς και η δημιουργία ευνοϊκότερων όρων διαβίωσης των μικρών παραγωγών και μεταποιητών μέσω πρόσβασής τους σε αλληλέγγυες
αγορές προϊόντων. Οι αγορές αυτές διοργανώνονται, μόνο με πρωτοβουλία των φορέων πολιτών-καταναλωτών και η λειτουργία τους εγκρίνεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου των δήμων, στα όρια των οποίων έχουν την έδρα τους οι εν λόγω φορείς. Οι συμμετέχοντες πωλητές απαλλάσσονται από τα τέλη κατάληψης κοινόχρηστου χώρου. Ο δήμοι μπορούν να ορίζουν ημερήσιο ανταποδοτικό τέλος για τις υπηρεσίες που προσφέρουν για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, το οποίο μπορεί να είναι και σε είδος για την εξυπηρέτηση των κοινωνικών δράσεών τους, όπως προμήθεια ειδών σε κοινωνικά παντοπωλεία και παιδικούς σταθμούς.
ε. Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία δημιουργούν έργα τέχνης, καλλιτεχνήματα, χειροτεχνήματα και λοιπά έργα πρωτότυπης, αποκλειστικά δικής τους, καλλιτεχνικής δημιουργίας μπορούν να διαθέτουν τα έργα τους υπαιθρίως, εφόσον λάβουν διοικητική άδεια. Δικαιούχοι σχετικών αδειών είναι επίσης Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ) για τη διάθεση αποκλειστικά έργων ιδίας παραγωγής των μελών τους.
5.α. Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με την άσκηση πλανόδιου εμπορίου και τη χορήγηση των σχετικών αδειών σε παραγωγούς και επαγγελματίες πωλητές.
β. Επανακαθορίζονται οι διοικητικές και ποινικές κυρώσεις για την παράβαση διατάξεων του υπό ψήφιση νόμου.
γ. Ως ηλεκτρονική βάση δεδομένων, για την ορθή παρακολούθηση των χορηγούμενων αδειών υπαίθριου εμπορίου, την ανανέωση των στοιχείων αυτών, την επιβολή και είσπραξη των προστίμων κ.λπ. ορίζεται το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης (ΟΠΣΠΑ). (άρθρα 46 – 58)
6. α. Περιλαμβάνονται μεταβατικής ισχύος διατάξεις σχετικά με το υπαίθριο εμπόριο.
β. Παρατίθενται οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας που καταργούνται με τις προτεινόμενες διατάξεις του υπό ψήφιση νόμου. (άρθρα 59 – 60)
Επιμελητήρια
Επανακαθορίζεται το καθεστώς που διέπει την λειτουργία των Επιμελητηρίων και συγκεκριμένα:
1.α. Εισάγεται ο θεσμός των Κέντρων Υποστήριξης Επιχειρήσεων (Κ.Υ.ΕΠΙΧ.), των οποίων τη λειτουργία και τον συντονισμό αναλαμβάνουν τα Επιμελητήρια και καθορίζονται οι αρμοδιότητες των Κέντρων αυτών.
β. Εναρμονίζεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 (Υποπ. Δ9) του Ν.4336/2015, το πλαίσιο σχετικά με τον καθορισμό του ύψους καταβολής των εξόδων κίνησης, της ημερήσιας αποζημίωσης και των εξόδων διανυκτέρευσης των μετακινούμενων υπαλλήλων των Επιμελητηρίων και των μετακινούμενων μελών των οργάνων διοίκησης αυτών (κατά τα ισχύοντα καθορίζονται αποκλειστικά με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του οικείου επιμελητηρίου).
γ. Καθορίζεται το ανώτατο ύψος (i) των εξόδων παράστασης (έως 250 ευρώ και 200 ευρώ, αντίστοιχα), που δύναται να καταβληθεί στον Πρόεδρο και τα μέλη της Διοικητικής Επιτροπής του κάθε Επιμελητηρίου, υπό την οριζόμενη προϋπόθεση, καθώς και στον Πρόεδρο και τα μέλη του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου και (ii) των αμοιβών των μελών του Δ.Σ, των υπαλλήλων ή τρίτων, για τη συμμετοχή τους σε κάθε μορφής επιτροπές και ομάδες εργασίας (άρθρο 21 παρ.2 ν.4354/2015).
δ. Παρέχεται η δυνατότητα μετάταξης και απόσπασης υπαλλήλων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης σε Επιμελητήρια και απόσπασης (απαγορεύονται οι μετατάξεις) υπαλλήλων των Επιμελητηρίων σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης σύμφωνα με το νόμο περί Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας στη Δημόσια Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση (ν.4440/2016). Η καταβολή των αποδοχών των αποσπασμένων υπαλλήλων των Επιμελητηρίων σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης διενεργείται από το οικείο Επιμελητήριο.
ε. Προβλέπεται εφεξής, η υποχρέωση ύπαρξης στον οργανισμό κάθε Επιμελητηρίου οργανικής μονάδας επιπέδου τουλάχιστον Τμήματος, για την άσκηση των αρμοδιοτήτων Γενικού Εμπορικού Μητρώου και Υπηρεσίας Μιας Στάσης.
στ. Συνιστάται, με υ.α., στην έδρα κάθε Περιφέρειας, Περιφερειακό Επιμελητηριακό Συμβούλιο και ορίζονται οι αρμοδιότητες, οι εκπρόσωποι, ο τρόπος λειτουργίας του, κ.λπ. (άρθρα 61-95)
2.α. Περιλαμβάνονται μεταβατικής ισχύος διατάξεις σχετικά με τη διαδικασία διεξαγωγής των πρώτων εκλογών για ανάδειξη των οργάνων διοίκησης των Επιμελητηρίων και της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων (Κ.Ε.Ε.), μετά την έναρξη ισχύος των προτεινομένων ρυθμίσεων και μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι. οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται στις εκλογικές επιτροπές και στο βοηθητικό προσωπικό αυτών, απαλλάσσονται από κάθε φόρο, τέλος ή κάθε άλλη επιβάρυνση,
Ρυθμίζονται διάφορα θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.