Γιατί είναι σκληρή η νέα πραγματικότητα για τους συνταξιούχους

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ

Πρώην Υπουργός Εργασίας

Ο νέος ασφαλιστικός νόμος 4387/2016 βρίσκεται στο πρώτο στάδιο της εφαρμογής του, με πολλά ακόμη αναπάντητα ερωτήματα που προκύπτουν από την ασάφεια αρκετών διατάξεων. Έτσι θα χρειαστούν δεκάδες ερμηνευτικές εγκύκλιοι, αλλά και υπουργικές αποφάσεις προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή σημαντικές διατάξεις του νέου νόμου.

Δεν μιλάμε βέβαια για όσα είναι απολύτως σαφή και δεν επιδέχονται παρερμηνειών, με τις οποίες πολλές φορές επιδιώκεται η απόκρυψη της νέας «σκληρής» πραγματικότητας που διαμορφώνεται.Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι το ΕΚΑΣ. Με την κατάργηση του ΕΚΑΣ για 100.000 περίπου χαμηλοσυνταξιούχους από αρχές Ιουνίου και για 385.000 συνολικά στην τριετία, επέρχεται μια σημαντική μείωση κατά το 1/3 περίπου του εισοδήματος των ανωτέρω χαμηλοσυνταξιούχων.

Η δήθεν αντικατάσταση του ΕΚΑΣ με το εγγυημένο εισόδημα, αναφέρεται από όσους είτε δεν γνωρίζουν είτε θέλουν να δημιουργήσουν, για μια ακόμη φορά, ψεύτικες ελπίδες.Ποιος συνταξιούχος θα πάρει την εισοδηματική ενίσχυση από την εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, όταν δεν θα πρέπει να έχει εισόδημα πάνω από 200 ευρώ τον μήνα; Απολύτως κανένας.

Από την άλλη πλευρά, λένε κυβερνητικοί παράγοντες ότι οι χαμηλοσυνταξιούχοι θα «καλυφθούν» από τη θεσμοθέτηση και την εφαρμογή της «εθνικής» σύνταξης. Πώς είναι δυνατόν;Ένας συνταξιούχος που είχε ασφαλιστεί στο ΙΚΑ για 20 χρόνια και πήρε σύνταξη υπολογισμένη, για παράδειγμα με 1.000 ευρώ αποδοχές, με το παλιό σύστημα παίρνει σήμερα, χωρίς ΕΚΑΣ 536 ευρώ και με το ΕΚΑΣ, εάν είναι δικαιούχος, μπορεί να φτάσει τα 766 ευρώ. Με το νέο σύστημα της «εθνικής» και «ανταποδοτικής» σύνταξης που θεσμοθέτησε η Κυβέρνηση, ο ίδιος συνταξιούχος θα πάρει σύνταξη 504 ευρώ, δηλαδή λιγότερα και από αυτά που έπαιρνε χωρίς ΕΚΑΣ.

Και να μη μιλήσουμε για εκείνον τον εργαζόμενο που έχει 15 έτη ασφάλισης και παίρνει με το παλιό σύστημα 486 ευρώ και με τον νέο 346. Και να μη βάλουμε στο λογαριασμό και την επικουρική σύνταξη η οποία για τις ανωτέρω περιπτώσεις είναι 130-140 ευρώ και μειώνεται στο μισό με τον νέο τρόπο υπολογισμού.Από πού, άραγε, προκύπτει η προστασία των χαμηλοσυνταξιούχων;

Υπάρχουν, όμως, όπως αναφέρθηκε ήδη και θέματα στα οποία απαιτούνται διευκρινίσεις και είναι απολύτως αναγκαίο αυτές να γίνουν το συντομότερο δυνατόν, αφού ενδιαφέρουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους και συνταξιούχους.Υπάρχει το θέμα της απασχόλησης των συνταξιούχων, για τους οποίους προβλέπεται μείωση κατά 60% της σύνταξής τους. Eιδικά για τους αγρότες, οι οποίοι βεβαίως δεν εγκαταλείπουν την όποια περιουσία διαθέτουν όταν συμπληρώνουν το 67ο έτος της ηλικίας τους, υπάρχει περίπτωση να έχουν μείωση στο ποσό των 500 ευρώ περίπου που παίρνουν κατά 60%;

Η εργασία στον αγροτικό τομέα μέχρι τα βαθιά γεράματα, με σταδιακή μείωση των δραστηριοτήτων, αποτελεί πρότυπο ενεργούς γήρανσης. Είναι δυνατόν κάτι τέτοιο να ακυρωθεί μέσα από τη μείωση των συντάξεων των απασχολουμένων στον αγροτικό τομέα;Υπάρχει το μεγάλο θέμα με τις ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και πως αυτές θα καταβληθούν από 1/1/2017. Στο νόμο 4387/2016 αναφέρεται ότι οι εισφορές από 1/1/2017 θα καταβληθούν με βάση τα φορολογητέα εισοδήματα του 2016. Με δεδομένο ότι τα εισοδήματα αυτά θα αποτυπωθούν τέλος Ιουνίου του 2017, στην καλύτερη περίπτωση, με τις φορολογικές δηλώσεις του 2017, πώς θα πληρωθούν οι εισφορές για όλο το πρώτο εξάμηνο;

Είναι το άλλο, επίσης σημαντικό, θέμα με την παράλληλη ασφάλιση. Η πολιτεία υποχρέωνε μέχρι σήμερα όσους είχαν περισσότερες από μια δραστηριότητες να ασφαλίζονται στα αντίστοιχα ταμεία καταβάλλοντας τις αντίστοιχες εισφορές, εφόσον είχαν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μέχρι 31/12/1992. Ταυτόχρονα το νομοθετικό πλαίσιο προέβλεπε τη δυνατότητα καταβολής αυτοτελούς σύνταξης από κάθε Φορέα, εφόσον βεβαίως ο εργαζόμενος συμπλήρωνε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Με το νέο καθεστώς η υποχρέωση διπλής ασφάλισης επεκτείνεται και στους νέους ασφαλισμένους μετά την 1η/1/1993, εφόσον ασκούν παράλληλα δραστηριότητα ελεύθερου επαγγελματία και μισθωτού. Όμως με το νέο νόμο καταργείται το δικαίωμα για δεύτερη σύνταξη και απλά δίνεται μικρή προσαύξηση στην καταβαλλόμενη σύνταξη. Είναι όμως δυνατόν να πληρώνεις εισφορές και μάλιστα μέχρι το ανώτερο ποσό που είναι 5.860 ευρώ για κάθε δραστηριότητα , χωρίς επί της ουσίας να έχεις το ανάλογο όφελος;Και ένα τελευταίο, επί του παρόντος, η σύνταξη για όποιον εργάζεται , όπως αναφέρθηκε ήδη, περιορίζεται στο 40%.

Έχουν αναλογιστεί στο υπουργείο Εργασίας, πώς μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος που έχει κάνει αίτηση για συνταξιοδότηση και θα πάρει τη σύνταξη το πιθανότερο μετά από δύο ή τρία χρόνια, πώς θα ζήσει όλο αυτό το διάστημα; Θα δουλέψει «μαύρα» για να μην έχει περικοπή στη σύνταξη 60%;