«Εξωτική» έκρηξη σούπερ-νόβα εντόπισε Έλληνας ερευνητής

Μία από τις πιο ισχυρές και φωτεινές εκρήξεις σούπερ-νόβα (υπερκαινοφανών άστρων), που έχουν ποτέ παρατηρηθεί στο σύμπαν, εντόπισε ένας νεαρός Έλληνας ερευνητής στη Βρετανία. Μάλιστα, η παρατήρηση της «εξωτικής» έκρηξης εγκαινίασε το νέο πρόγραμμα «Έρευνας Σκοτεινής Ενέργειας» (Dark Energy Survey-DES), καθώς οι σχετικές εικόνες της σούπερ-νόβα ήσαν από τις πρώτες του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος, που ξεκίνησε πρόσφατα.Ο Ανδρέας Παπαδόπουλος, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος σήμερα είναι μεταπτυχιακός φοιτητής-ερευνητής στο Ινστιτούτο Κοσμολογίας του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, έκανε την σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο της Βασιλικής Εταιρείας Αστρονομίας στην ίδια βρετανική πόλη. Ο Έλληνας ερευνητής εντόπισε την έκρηξη σε έναν μακρινό γαλαξία, σε απόσταση περίπου 7,8 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Η αστρική έκρηξη, με την ονομασία DES13S2cmm, ήταν τόσο φωτεινή που εύκολα «έσβηνε» τους περισσότερους γαλαξίες του σύμπαντος και η λάμψη της ήταν ορατή τουλάχιστον επί ένα εξάμηνο.

Οι εκρήξεις σούπερ-νόβα είναι κατακλυσμικά γεγονότα που συνήθως προκαλούνται από τη βαρυτική κατάρρευση ορισμένων μεγάλων άστρων και το συμβάν μπορεί να είναι -επί εβδομάδες- από εκατό εκατομμύρια έως μερικά δισεκατομμύρια φορές πιο λαμπρό από τον Ήλιο μας. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί χιλιάδες τέτοιοι θεαματικοί αστρικοί «θάνατοι», όμως οι υπερβολικά φωτεινές εκρήξεις είναι πολύ λίγες. Στο αποκορύφωμά τους είναι δέκα έως 50 φορές πιο λαμπρές από τις συνήθεις σούπερ-νόβα και, αντίθετα με τις «κανονικές» σούπερ-νόβα, η προέλευσή τους παραμένει ένα μυστήριο.

«Λιγότερες από 40 τέτοιες σούπερ-νόβα έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί και ποτέ δεν περίμενα να βρω μία από αυτές μελετώντας τις πρώτες εικόνες της “Έρευνας Σκοτεινής Ενέργειας”. Καθώς είναι τόσο σπάνιες, κάθε νέα ανακάλυψη φέρνει μαζί της νέες δυνατότητες κατανόησης του φαινομένου ή περισσότερες εκπλήξεις», δήλωσε ο Παπαδόπουλος.

Ακόμη και ανάμεσα σε αυτή την «ελίτ» των υπερβολικά φωτεινών εκρήξεων σούπερ-νόβα, ξεχωρίζει αυτή που εντόπισε ο έλληνας επιστήμων, καθώς η λάμψη της ξεθωριάζει με πολύ πιο αργό ρυθμό από τις περισσότερες άλλες εκρήξεις που έχουν μέχρι σήμερα ενταχτεί σε αυτήν την κατηγορία.

Ο δρ Μαρκ Σάλιβαν του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον έκανε περαιτέρω φασματοσκοπικές μελέτες της έκρηξης με τη βοήθεια του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή. Πάντως, εξακολουθεί να παραμένει ερωτηματικό τι είναι αυτό που προκάλεσε μια τόσο ισχυρή έκρηξη. Καθώς η αναζήτηση του προγράμματος σκοτεινής ενέργειας συνεχίζεται, ελπίζεται ότι θα βρεθούν και άλλα τέτοια εκρηκτικά φαινόμενα, που θα φωτίσουν περισσότερο το μυστήριο.