Σε περιόδους ταραχής κι αταξίας, οι άνθρωποι αλλάζουν μέχρι και τις σημασίες των λέξεων, γράφει ο μέγιστος των ιστορικών, ο Θουκυδίδης. Έτσι, η θρασύτητα βαφτίζεται γενναιότητα, η αυτοσυγκράτηση δειλία, η ραδιουργία επινοητικότητα, και πάει λέγοντας. Λοιπόν, εύκολα δύναται να αντιληφθεί κανείς πού μπορεί να οδηγηθεί μια κοινότητα, άμα εκφυλιστεί και εκμαυλιστεί το γλωσσικό του όργανο.
Από τη στήλη “Εγώ σου λέω τον πόνο μου,
κι εσύ μου γράφεις «γράψ΄ τα», στην εφημερίδα “ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ”
Με τη γλώσσα σκεφτόμαστε, κατανοούμε τον κόσμο, ερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας, κινητοποιούμε τη φαντασία μας, υφαίνουμε και βαθαίνουμε τις σχέσεις μας, συγκροτούμε κοινωνικά σύνολα, ανεβαίνουμε στα ψηλότερα «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν». Η υπονόμευση της γλώσσας, κατά συνέπεια, προκαλεί κοινωνική άνοια, κοινωνικό Αλτσχάιμερ, κοινωνική σχιζοφρένεια. Γιατί σχιζοφρένεια είναι άλλα να λες κι αλλιώς να τα συλλογίζεσαι, ή, εσύ άλλα να λες κι οι άλλοι άλλα να λεν πως ειπώθηκαν. Αυτό το τελευταίο, δηλ. άλλα να λες κι άλλα να σου αποδίδουνε, σηματοδοτεί γενικό ξεχαρβάλωμα, όταν εκτείνεται σε πανελλήνια κλίμακα. Να, γιατί κάνουμε τις παραπάνω σκέψεις:
Ο μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης, Παύλος (γνώριμος στην πόλη μας, καθόσον είναι συμπατριώτης μας , και υπήρξε ιεροκήρυκας και πρωτοσύγκελος της μητρόπολής μας στη δεκαετία ’80), σε ομιλία του εντός του ναού, στην ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου, σχετικά με την πρωτοφανή στην εποχή μας έξαρση της παιδικής και εφηβικής βίας διατύπωσε την άποψη πως «αν δεν επιστρέψει η γυναίκα στο βασίλειό της, στο σπίτι, και να μαζέψει σαν την κλώσσα τα παιδιά κάτω από τις φτερούγες της», η νεολαία θα γυρίζει αδέσποτη μέσα στους δρόμους, και τα φαινόμενα της νεανικής παραβατικότητας θα γιγαντώνονται. Ας το σχολιάσουμε: ως προς την ορθότητα ή μη της ιδέας, οι περισσότεροι, νομίζω, θα συμφωνήσουμε πως,παρά τη συλλογιστική και λογική της ακολουθία και παρά τον αγαθό ρομαντισμό της και παρά την εν μέρει προφανή επωφελή επίδρασή της, η ιδέα αυτή δεν προσφέρεται για περαιτέρω συζητήσεις.
Εν ολίγοις, γιατί, πλην των πολλαπλών θετικών συνακολουθιών που παρήγε και για την ίδια (δηλ. για τον μισό πληθυσμό της Ελλάδας) και για την κοινωνία η έξοδος της γυναίκας από το σπίτι και η είσοδος στην αγορά εργασίας, ο χρόνος δεν μπορεί να κυλήσει αντιστρόφως, και το ποτάμι δε γυρίζει πίσω. Η ιστορική απάντηση του Δελφικού μαντείου στον αυτοκράτορα Ιουλιανό (ουκέτι Φοίβος έχει καλύβηνκ.λπ.) ισχύει αυτολεξεί κι εδώ. Άρα, ας μην εμβαθύνουμε σε ουτοπίες. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι ο μητροπολίτης χρησιμοποίησε ως σύμβολο της μητρικής στοργής και προστασίας την εξαιρετική εικόνα της κότας – κλώσσας.
Επειδή έχουν περάσει πολλές … χιλιετίες από τότε που στα γύρω χωριά, αλλά και στο κέντρο του Αιγίου, στον ελεύθερο χώρο του σπιτιού μας διατηρούσαμε το μικρό κοτέτσι, ας θυμίσουμε για τους μικρότερους πως κλώσσα είναι η κότα που κάθεται πάνω στα αυγά και τα ζεσταίνει, ωσότου εκκολαφθούν τα νεογνά, δηλ. προκύψουν τα κοτοπουλάκια. Σε όλο αυτό το διάστημα, που διαρκεί περί τις τρεις εβδομάδες, η υποψήφια μάνα δίνει ρεσιτάλ αγάπης και προστατευτικότητας στους υπό διαμόρφωση απογόνους της. Είκοσι τέσσερις ώρες πάνω στο καθήκον, απρόσιτο κι απροσπέλαστο κάστρο.
Όσοι είχαμε την ατυχία να μη γεννηθούμε δίπλα στην Παναγία των Παρισίων ή στο ιστορικό κέντρο του Λονδίνου, έχουμε άφθονη ύλη από αυτήν την υπέροχη και ανεπανάληπτη “πατριδογνωσία”, που είναι σκάλες ανώτερη από τις ψυχρές σπουδαστικές γνώσεις και αναγνώσεις. Ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης έγραφε κι έλεγε πόσο πλούτο εμπειρίας και γνώσης συγκέντρωναν στις αποσκευές τους οι παλιότεροι νέοι, και ιδίως στα χωριά μας, γύρω από τον κόσμο του φυτικού βασιλείου, του ζωικού βασιλείου, των πρακτικών διλημμάτων, της επαφής με τις πρώτες ύλες, της συγγενείας των φθόγγων, της αλληλουχίας των ήχων κ.λπ., σε σύγκριση με τους σημερινούς, που ξεκινούν “εξ απαλών ονύχων” στο σχολειό από το τίποτα, και αποφοιτούν στα 18, συνήθως έχοντας μάθει πάλι τίποτα.
Από αυτήν την εμπειρική αφθονία του φυσικού βίου, λοιπόν, ο αρχιμανδρίτης άντλησε το παράδειγμα της κλωσσούσης κότας και το πρόβαλε ως υπόδειγμα στάσης μητρός προς τα τέκνα της. Επαναλαμβάνουμε πως πρόκειται για μια εξαιρετική παρομοίωση, που μόνον επαίνους μπορεί να εισπράξει. Κι όμως, “πριν αλέκτορα φωνήσαι”, γιόμισαν τα κοινωνικά δίκτυα με την είδηση πως ο μητροπολίτης είπε τις γυναίκες κλώσσες!!! Μάλιστα, ο τηλεοπτικός σταθμός MEGA μίλησε σε εκπομπή του με τον μητροπολίτη και του ζήτησε να το διευκρινίσει! Τι να διευκρινίσει, μωρέ αγράμματοι δημοσιογράφοι; Η φράση «οι μητέρες πρέπει να προστατεύουν τα παιδιά τους , όπως οι κλώσσες τα γονιμοποιούμενα αβγά τους» δεν επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Δεν έχει τη δυσκολία που έχει το αν «η κότα έκανε το αβγό, ή το αβγό την κότα». Το καταλαβαίνει κι ένας που οι γραμματικές του γνώσεις σταμάτησαν στο «Λόλα, να ένα μήλο!». Είναι μια κλασική περίπτωση παραλληλισμού και παρομοίωσης, από αυτές που κατά κόρον φιλοξενεί η σκέψη και η γλώσσα μας.
Σκάψτε λίγο μέσα σας, ρε λεβεντόπαιδα! Ανεβάστε ταχύτητα! Ανεβείτε επίπεδο! Πώς θα γίνει προσεχώς να συνοννογιόμαστε, άμα μεταξύ μας δεν καταλαβαινόμαστε; Νισάφι πια!
Aπό την εφημερίδα “ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ”