Με την τέλεση πάνδημου μνημόσυνου, πομπή στον Τόπο Εκτέλεσης, επιμνημόσυνη δέηση, προσκλητήριο Εκτελεσθέντων και κατάθεση στεφάνων κορυφώθηκαν το πρωί της Τετάρτης οι εκδηλώσεις μνήμης για την επέτειο των 80 χρόνων απ’ το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα.
Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας ενώ παρέστησαν ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ -Προοδευτική Συμμαχία Στέφανος Κασσελάκης, ο Πρόεδρος της Νίκης Δημήτρης Νατσιός, η Πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας Ζώη Κωνσταντοπούλου, η Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χριστίνα Αλεξοπούλου, ο βουλευτής Αχαΐας Ιάσονας Φωτήλας ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Βουλής, βουλευτές από πολλές περιοχές της χώρας, ο Γραμματέας του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Σπυρόπουλος, εκπρόσωπος του ΚΚΕ, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης, οι Πρέσβεις Γερμανίας, Μεξικού, Σλοβακίας, Πολωνίας, Σερβίας, κράτους της Παλαιστίνης, στελέχη διπλωματικών 
αποστολών στην Ελλάδα, ο Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Γεώργιος Πουρναράς, ο Υποστράτηγος Κωνσταντίνος Καλογερόπουλος ως εκπρόσωπος ΓΕΕΘΑ και ΓΕΣ, ο Γενικός Περιφερειακός Αστυνομικός Διευθυντής Δυτικής Ελλάδας Υποστράτηγος Απόστολος Μαρτζάκλης, ως εκπρόσωπος του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, ο Διοικητής της 5ης Περιφερειακής Διοίκησης του Λιμενικού Σώματος Πλοίαρχος Ιωάννης Πουλημένος, ως εκπρόσωπος του Αρχηγού του Λιμενικού Σώματος, Δήμαρχοι άλλων Δήμων της Αχαΐας και Δήμαρχοι Μαρτυρικών Πόλεων, περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων από όλη την Ελλάδα κ.α.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Καθεδρικό Ιερό Ναό της Μαρτυρικής Πόλης των Καλαβρύτων (προεξαρχόντος του Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ.κ. Χρυσοστόμου) και εν συνεχεία με την τέλεση μνημόσυνου –προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιάλειας κ.κ. Ιερώνυμου- για τους Καλαβρυτινούς Μάρτυρες που εκτελέστηκαν απ’ τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, στις 13 Δεκεμβρίου 1943.
Ακολούθησε ομιλία απ’ τον Χρίστο Φωτεινόπουλο, Πρόεδρο του Δημοτικού Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος και εκπαιδευτικό. Η μετάβαση στον Τόπο Εκτέλεσης έγινε μέσω του Δημοτικού Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, της δε πομπής προπορευόταν το διασωθέν απ’ την καταστροφή του Μητροπολιτικού Ναού Ιερό Ευαγγέλιο.
ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΕΦΑΝΩΝ
Στον Τόπο Εκτέλεσης, σε κλίμα συγκίνησης και ευλάβειας, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση κι ακολούθως προσκλητήριο εκτελεσθέντων από μαθητές των σχολείων, κατάθεση στεφάνων, σιγή ενός λεπτού και ανάκρουση του εθνικού ύμνου απ’ την Φιλαρμονική του Δήμου Καλαβρύτων.
Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή της πρώτης κατάθεσης στεφάνου στον Τόπο Εκτέλεσης απ’ τους Γιώργο Δημόπουλο και Δημήτρη Θανόπουλο οι οποίοι ήταν έγκλειστοι απ’ τους Γερμανούς στο Δημοτικό Σχολείο την ημέρα του Ολοκαυτώματος.
Η ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ
Στην προσφώνηση του στο επίσημο γεύμα ο Δήμαρχος Καλαβρύτων Θανάσης Παπαδόπουλος υπενθύμισε ότι στα Καλάβρυτα τον Δεκέμβριο του 1943 συντελέστηκε το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου στην Ελλάδα της κατοχικής περιόδου και ένα απ’ τα βαρύτερα εγκλήματα σ’ όλη την Ευρώπη κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρθηκε συνοπτικά στο χρονικό εκείνης της ημέρας ενώ αναφορά έκανε και στο ζήτημα των γερμανικών οφειλών επισημαίνοντας ότι «ο Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων χαρακτηρίστηκε ως έγκλημα χωρίς όνομα. Ως έγκλημα που καμία γλώσσα -όσο πλούσια κι αν είναι- δεν μπορεί ν’ αποδώσει πιστά και να περιγράψει. Ως ένα έγκλημα ανείπωτο. Ανείπωτο αλλά και ατιμώρητο. Και μένει ατιμώρητο όσο η γερμανική πλευρά αρνείται ν’ αποδεχθεί την ιστορική ευθύνη που την βαραίνει και ν’ αναγνωρίσει επιτέλους το χρέος της προς την Ελλάδα. Η γερμανική Πολιτεία συστηματικά απορρίπτει κάθε ουσιαστική συζήτηση για το ζήτημα των οφειλών, αρνούμενη ταυτόχρονα ν’ αναμετρηθεί κατά πρόσωπο και με την ίδια την πραγματικότητα που δείχνει ότι η ιστορική και ηθική εκκρεμότητα των οφειλών αναδεικνύεται διαχρονικά σε αγκάθι των σχέσεων της τόσο με την Ελλάδα όσο και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες».
Το ζήτημα των επανορθώσεων όχι μόνο δεν είναι «λήξαν» όπως αβάσιμα ισχυρίζεται η γερμανική πλευρά αλλά είναι ανοικτό, είναι απαράγραπτο, διεκδικήσιμο και επιδιώξιμο, τόνισε ο Δήμαρχος Καλαβρύτων. Ενώ πρόσθεσε ότι ο Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων είναι μια διαρκής υπενθύμιση του αγώνα για τις γερμανικές οφειλές, είναι μια μόνιμη «πηγή» μνήμης του χρέους που η Γερμανία έχει προς την πατρίδα μας.
Η ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
Στην αντιφώνηση του ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Συνιστά μεγάλη χαρά η παρουσία σήμερα εδώ, τόσων εκλεκτών προσκεκλημένων. Κατ’ αρχάς θα ήθελα να μου επιτρέψετε να ξεκινήσω από μια μικρή προσωπική νότα. Με τα Καλάβρυτα με συνδέουν κάποιοι προσωπικοί δεσμοί. Ο θείος μου, Αντισυνταγματάρχης Νικόλαος Αρβανιτάκης, σκοτώθηκε στην πόλη των Καλαβρύτων στις 11 Απριλίου 1948, κατά τον αδελφοκτόνο εμφύλιο πόλεμο. Νιώθω λοιπόν πολύ μεγάλη αίσθηση τιμής που βρίσκομαι σήμερα εδώ, στην τελετή μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων. Του εγκλήματος που πραγματοποιήθηκε από τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής τη 13η Δεκεμβρίου του 1943».
Και πρόσθεσε: «Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων οφείλουμε να το τιμάμε, όχι απλώς σαν μια μηχανιστική διαδικασία επανάληψης, αλλά σαν προβολή ενός σκοτεινού πίνακα αποτρόπαιης ανθρώπινης συμπεριφοράς. Διότι το ανθρώπινο μυαλό αδυνατεί να επεξεργαστεί τι μπορεί να οδηγήσει συνανθρώπους σε ένα τόσο απεχθές έγκλημα.
Αδυνατεί να διαχειριστεί το μένος και μίσος που εκπέμπει η συμπεριφορά των στρατευμάτων κατοχής απέναντι στον πληθυσμό της πόλης. Όμως, από το σκότος και την καταστροφή γεννιέται πάντα η νέα ζωή και οι Καλαβρυτινοί διέσωσαν την πόλη τους και διέσωσαν τη ζωή τους. Οι ηρωικές γυναίκες των Καλαβρύτων που επέζησαν και τα παιδιά που διέφυγαν τον θάνατο, στάθηκαν στα πόδια τους και προχώρησαν, χωρίς όμως να ξεχνούν, κρατώντας ζωντανή στη συλλογική μνήμη την εικόνα των συνανθρώπων μας, των συμπολιτών τους που θυσιάστηκαν με αξιοπρέπεια. Των Ελλήνων που αντιμετώπισαν τις κάννες των όπλων του ναζισμού.
Ογδόντα χρόνια από τότε, το έθιξε ο κύριος Δήμαρχος, η πατρίδα μας καλείται να αντιμετωπίσει ένα ιδιαίτερα ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον. Οι αναδιατάξεις στην περιοχή μας εξελίσσονται με ταχύτητα. Ζούμε ήδη δυο συγκρούσεις, στο βορρά μας και στο νότο μας, στον 21ο αιώνα. Και έτσι το εθνικό μας καθήκον διευρύνεται.
Οφείλουμε κατ’ αρχές κυρίες και κύριοι, να εδραιώσουμε την εθνική μας ενότητα και την εθνική μας ομοψυχία και να διατηρήσουμε ως έθνος την πίστη στο συλλογικό που εξ ορισμού υπερβαίνει το ατομικό.
Και θα μου επιτρέψετε να πω ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις της πατρίδας μας υπογραμμίζουν ακριβώς αυτή την αντίληψη της συλλογικής προσπάθειας. Γιατί η κοινή ένστολη υπηρεσία στην πατρίδα και τα ιδανικά της υπερβαίνει την καθεμιά και τον καθένα από εμάς.
Και νομίζω ότι αυτό που μας αποδεικνύει το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων είναι ότι το τραγικό γεγονός της απώλειας της ανθρώπινης ζωής αποκτά νόημα μόνον από την προσφορά σε μια ανώτερη αξιακά οντότητα όπως η πατρίδα. Αυτό όσον αφορά τα θύματα της θηριωδίας.
Από την άλλη πλευρά υφίσταται ένα ζήτημα το οποίο ετέθη ήδη, ένα ζήτημα μέγα, ζήτημα ηθικό, ζήτημα νομικό και ζήτημα υπαρκτό. Θα ήθελα να καταστήσω σαφές ότι η Ελλάς δεν θα παύσει να διεκδικεί την καταβολή των γερμανικών πολεμικών αποζημιώσεων ως ελάχιστη επανόρθωση για τα δεινά που υπέστη η πατρίδα μας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η εγκάρδια συμπόρευσή μας με την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας στο μεγάλο ευρωπαϊκό εγχείρημα οφείλει να αντιμετωπίσει και τη μεγάλη εκκρεμότητα του χθες.
Θα ήθελα δε να πω ότι ο δάσκαλός μου στο ζήτημα αυτό, ο Μανώλης Γλέζος, μου έχει αφήσει και μια προσωπική παρακαταθήκη. Θα ήθελα λοιπόν σήμερα να αναφερθώ και στη δική του μεγάλη μνήμη.
Κυρίες και κύριοι, το θέμα καταβολής των αποζημιώσεων δεν συνιστά ζήτημα υλικής προσόδου. Συνιστά βήμα δικαίου. Και συνιστά στοιχείο της ανάπαυσης της ψυχής των θυμάτων»
ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΑΡΤΥΡΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΩΝ
Στις 5.30 το απόγευμα της Τετάρτης στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολυδύναμου Πολιτιστικού Κέντρου συνεδρίασε το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών Ελληνικά Ολοκαυτώματα 1940-1945, υπό την προεδρία του Δημάρχου Καλαβρύτων Θανάση Παπαδόπουλου.
Και αργότερα, στον ίδιο χώρο, φιλοξενήθηκε ανοικτή συζήτηση για το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων, του κατοχικού δανείου και το ρόλο της Γερμανίας στο χθες και στο σήμερα με τη συμμετοχή του Δημάρχου Καλαβρύτων, των καθηγητών Στέλιου Περράκη και Παναγιώτη Ρουμελιώτη (πρώην Υπουργός Εθνικής Οικονομίας) και του δημοσιογράφου Γιώργου Χαρβαλιά, συγγραφέα του βιβλίου «Γιαβόλ! Αίμα, Λήθη και Υποτέλεια».
Υπήρξε παρέμβαση απ’ την Νίνα Κασιμάτη, βουλευτή Β’ Πειραιώς ΣΥΡΙΖΑ και απ’ τον Αριστομένη Συγγελάκη απ’ το Εθνικό Συμβούλιο για την Διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών.
Οι εκδηλώσεις μνήμης ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη, μ’ επιμνημόσυνη δέηση στην Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας (Μνημείο Εκτελεσθέντων μοναχών απ’ τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής) και στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Κλειτορίας με την τέλεση μνημόσυνου για τα θύματα της καταστροφής της πόλης από τους Γερμανούς στις 14 Δεκεμβρίου 1943.
