Το πυρετώδες παρασκήνιο της κρίσης στην Ευρωζώνη από το 2010 έως το 2012 φέρνουν στο φως οι γλαφυρές περιγραφές του τότε υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Τίμοθι Γκάιτνερ, με λεπτομερείς -φυσικά- αναφορές και στην Ελλάδα.
Οι αποκαλύψεις Γκάιτνερ, οι οποίες αριθμούν 100 σελίδες προέρχονται από κείμενο που εξασφάλισαν οι Financial Times και από συνεντεύξεις που έδωσε ο πρώην αμερικανός υπουργός στους δημοσιογράφους κατά την προετοιμασία του βιβλίου του «Stress Test: Reflections on Financial Crises», το οποίο κυκλοφόρησε τον Μάιο.
Η πρώτη αναφορά για την Ελλάδα γίνεται με αφορμή τη συνάντηση Γκάιτνερ- Σόιμπλε, τον Φεβρουάριο του 2010, στη σύνοδο υπουργών του G-7 στον Καναδά, την ώρα που ο πανικός για τις παραποιημένες δηλώσεις της Ελλάδας άρχιζε να ταράζει την αγορά ομολόγων. Στο βιβλίο του, ο Γκάιτνερ αναφέρει ότι έζησε στιγμές Παλαιάς Διαθήκης.
Ο υπουργός θυμάται να φτάνει στο δείπνο τη στιγμή που στην Ευρώπη γινόταν κακός χαμός («f…ing disaster» στο κείμενο). Οι μετοχές των γαλλικών τραπεζών έπεφταν 7% και 8%, γεγονός που ήταν μεγάλο θέμα. «Για εμένα ήταν μια κλασική απόλυτη σφαγή, γιατί άκουγα από παντού: κρίση στην Ελλάδα, ποιος έχει ανοίγματα στην Ελλάδα;»
Ο Γκάιτνερ θυμάται πως οι Ευρωπαίοι πήγαν σε εκείνη τη συνάντηση λέγοντας: «Θα δώσουμε στους Έλληνες ένα μάθημα. Είναι πραγματικά φριχτοί. Μας είπαν ψέματα. Είναι απαίσιοι και άσωτοι και εκμεταλλεύθηκαν βασικά τα πάντα και θα τους συντρίψουμε».
«Θυμάμαι τότε ότι τους είπα: Μπορείτε να τους βάλετε το μαχαίρι στο λαιμό, αν αυτό θέλετε. Αλλά πρέπει οπωσδήποτε να στείλετε ένα καθησυχαστικό μήνυμα στην Ευρώπη και στον κόσμο ότι θα το κρατήσετε το πράγμα, δεν θα το αφήσετε να πέσει», θυμάται ο τότε υπουργός, προσθέτοντας: «Ωραία λοιπόν, αν θέλετε να είστε σκληροί μαζί τους πάει καλά, αλλά πρέπει να δώσετε κάποια αξιόπιστη διαβεβαίωση ότι δεν θα αφήσετε την κρίση να μεταδοθεί πέρα από την Ελλάδα… Και για να γίνει αυτό πρέπει να φροντίσετε πολύ να είστε αξιόπιστοι ότι θα υλοποιήσετε τη δέσμευσή σας και θα δώσετε και στην Ελλάδα ένα μάθημα».
«Ήταν ασύλληπτο για εμένα ότι άφησαν τα πράγματα να γίνουν τόσο χάλια όσο τα άφησαν κι έγιναν», σχολιάζει ο υπουργός προσθέτοντας: «Αλλά τα προμηνύματα γι’ αυτό βρίσκονταν στην αρχική διαμάχη. Τους είχαν πει ψέματα οι Έλληνες. Τους είχαν φέρει σε δύσκολη θέση οι Έλληνες που εν τέλει δανείστηκαν όλα αυτά τα λεφτά, και ήταν έξαλλοι και μανιασμένοι. Ήθελαν να τους ξυλοφορτώσουν. Αλλά με αυτόν τον τρόπο, τάισαν μια πυρκαγιά που βρισκόταν στα πρώτα στάδια. Και υπήρχαν πολλά ξερόκλαδα».
Η μαεστρία του Ντράγκι
Αναφερόμενος στο διάσημο πλέον σχόλιο του 2012, όταν ο Μάριο Ντράγκι, θέλοντας να διαβεβαιώσει πως η ΕΚΤ δεν πρόκειται να αφήσει την κρίση να εξαπλωθεί, είπε την περιβόητη φράση «whatever it takes».(«ό,τι χρειαστεί»), υπονοώντας ότι η ΕΚΤ θα χρησιμοποιήσει τα εκτυπωτικά της μηχανήματα για να αγοράσει κρατικά ομόλογα χρεωμένων κυβερνήσεων, ο Γκάιτνερ το αξιολογεί ως μεγάλη μαεστρία στη διαχείριση των αγορών, δεδομένου ότι η ΕΚΤ δεν έχει δώσει ακόμη ούτε 1 σεντς για αγορές τέτοιων ομολόγων.
Όπως αποκαλύπτει το δημοσίευμα, στο βιβλίο του αναφέρει ότι το σχόλιο ήταν αυθαίρετο. Αλλά στα προσχέδια, αποκαλύπτει και την πηγή της πληροφορίας του: ο ίδιος ο Ντράγκι ήταν που είπε στον ίδιο ότι αποφάσισε να εισαγαγάγει αυτά τα λόγια στην ομιλία του, μετά από συναντήσεις στο Λονδίνο με οικονομικούς παράγοντες, οι οποίοι εμφανίστηκαν πεπεισμένοι ότι η ευρωζώνη βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
«Η Μέρκελ δεν με έβλεπε ποτέ»
Στις σελίδες που περιήλθαν στην κατοχή των FT, ενδιαφέρον έχουν οι εντυπώσεις τoυ αμερικανού για την γερμανίδα καγκελάριο καθώς και τον γερμανό ομόλογό του. Αναφορικά με την καγκελάριο, υπογραμμίζει ότι, σε αντίθεση με άλλους ηγέτες, όπως για παράδειγμα τον Σαρκοζί, η Μέρκελ δεν του μιλούσε ποτέ. «Πάντα βρισκόμουν σε συναντήσεις μαζί της και με τον πρόεδρο αλλά εκείνη ποτέ («δεν με κάλεσε»)– και πήγα στην Γερμανία μια-δυο φορές. Δεν με έβλεπε ποτέ», αναφέρει ο υπουργός, γεγονός που χαρακτηρίζει «περίεργο».
Όσον αφορά στον Βόλφγκαν Σόιμπλε, ο Γκάιτνερ τον χαρακτηρίζει ως «ενδιαφέροντα τύπο». «Είναι πραγματικά εντυπωσιακός, μου αρέσει αυτός ο τύπος, ακόμα κι όταν διαφωνούσαμε πολύ στην ουσία και την ανταπόκριση. Είναι ένας ευρωπαϊστής, πιο παλιός από την Μέρκελ, ήταν νομίζω πιο ισχυρός στο κόμμα του».
Ο… εντυπωσιακός Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
Ο Γκάιτνερ υποστηρίζει: «Ο Σόιμπλε ήταν ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, ο οποίος πυροβολήθηκε από έναν τρομοκράτη, έμεινε ανάπηρος, καθηλώθηκε σε αναπηρική καρέκλα και υπήρξαν στιγμές που νοσηλεύτηκε σε αυτήν την περίοδο, κατά τη διάρκεια της κρίσης, πράγμα που ήταν κάπως σημαντικό. Όμως είναι πραγματικά εντυπωσιακός, μου αρέσει αυτός ο τύπος, ακόμα κι όταν διαφωνούσαμε πολύ στην ουσία και στην ανταπόκριση. Είναι ένας ευρωπαϊστής, πιο παλιός από τη Μέρκελ, ήταν νομίζω πιο ισχυρός στο κόμμα του, το CDU, από τη Μέρκελ και είχαν πάντα μια πολύ ενδιαφέρουσα σχέση. Κάποιος που είναι πιο μπροστά της… Αυτός είναι πολύ ενδιαφέρων τύπος».
