Οι φόβοι που σχετίζονται με την ώρα της προετοιμασίας του ύπνου είναι πολύ σύνηθες φαινόμενο για τα παιδιά της προσχολικής αλλά και της σχολικής ηλικίας. Ο τυπικός φόβος που εκφράζεται την ώρα του ύπνου είναι ο φόβος για το σκοτάδι.
Πού οφείλεται ο φόβος για το σκοτάδι;
Αυτή η αντίδραση θεωρείται φυσιολογική για τα παιδιά της ηλικίας αυτής και είναι μέρος της εξελικτικής του ανάπτυξης. Ο φόβος για το σκοτάδι αναπτύσσεται όταν το παίδι αρχίζει να αντιλαμβάνεται την αίσθηση του κινδύνου, την πιθανότητα οτι στον κόσμο που τα περιβάλλει μπορεί να τους συμβεί κάτι δυσάρεστο ή να τα βλάψουν.
Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας δυσκολεύονται να καταλάβουν την έννοια του πραγματικού κινδύνου (cause and effect) και συχνά τον μπερδεύουν με την έντονη φαντασία τους. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και το γνωσιακό τους επίπεδο αναπτύσσονται συχνά μή ρεαλιστικοί φόβοι για το σκοτάδι, όπως για παράδειγμα μπορεί να φοβούνται οτι κάποιο ζώο, φάντασμα ή τερατόμορφο πλάσμα θα τα βλάψει την νύχτα.
Τρόποι αντιμετώπισης της φοβίας για το σκοτάδι:
1) Ακούστε προσεχτικά τους φόβους που κρύβει το παιδί σας για το σκοτάδι και μην το αποπαίρνετε.
2) Μην το μαλώνετε, προσφέρετε επιχειρήματα για το γιατί δεν πρέπει να φοβάται το σκοτάδι προσαρμοσμένα στο γνωσιακό επίπεδο του παιδιού και όχι στην λογική και την νοημοσύνη ενός ενήλικα.
3) Επιβεβαιώστε το οτι είσαστε κοντά του και η οικογένεια του θα του προσφέρει ασφάλεια και προστασία οτι και αν συμβεί.
4) Εφαρμόστε ένα σταθερό ωράριο για τον ύπνο και συνδυάστε πριν ξαπλώσει κάποιες δραστηριότητες που αρέσουν στο παιδί σας και του προσφέρουν χαλάρωση (π.χ ένα μπάνιο, ένα παραμύθι κλπ)
5) Δώστε του την ώρα του ύπνου κάποιο αγαπημένο του παιχνίδι ή κάποιο αντικείμενο που έχετε παρατηρήσει οτι το έχει συνδυάσει με συναισθήματα ασφάλεια και οικειότητας.
6) Μείνετε λίγο μάζι του στο κρεβάτι μέχρι να το πάρει ο ύπνος αν χρειαστεί κάποιες φορές αλλά ΜΗΝ το αφήνετε να σηκώνετε από το κρεβάτι για να αποφύγει τον φόβο του. Έτσι του ενισχύετε τον φόβο του και είναι σαν να επιβεβαιώνεται οτι όντως κάτι πρέπει να φοβάται.
7) Αποφύγετε να υποχωρείτε συνεχώς στις επιθυμίες του την ώρα του ύπνου για να μην μάθει να συνδυάζει τον φόβο που έχει για το σκοτάδι σαν ένα μέσο να κερδίζει την εύνοιά σας και να του κάνετε όλες τις επιθυμίες του π.χ να μην θέλει να πάει στο κρεβάτι επειδή θέλει να δεί τηλεόραση και όχι επειδή φοβάται.
Χατζηδημητρίου ΄Αννα, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια