Σήμερα, οι οικογένειες παλεύουν να τα βγάλουν πέρα καθώς η ακρίβεια και ο πληθωρισμός επιβαρύνουν καθημερινά το εισόδημά τους. Το κόστος των βασικών αγαθών, όπως τα σχολικά είδη, αυξάνεται συνεχώς, καθιστώντας την προετοιμασία για τη νέα σχολική χρονιά μια οικονομική πρόκληση για πολλές οικογένειες. Η αποτυχία της κυβέρνησης να ασκήσει αποτελεσματικούς ελέγχους στην αγορά έχει επιτρέψει την ανεξέλεγκτη αύξηση των τιμών και τη δημιουργία συνθηκών καρτελοποίησης, όπου λίγες μεγάλες επιχειρήσεις ελέγχουν τις τιμές, περιορίζοντας τον ανταγωνισμό και αυξάνοντας το κόστος για τους καταναλωτές. Η πρωτοβουλία του «Καλαθιού των Σχολικών», αν και καλοδεχούμενη, αναδεικνύει αυτή την αποτυχία και λειτουργεί ως προσωρινό μέτρο ανακούφισης. Χρειάζονται ριζοσπαστικές λύσεις για να προστατευτούν πραγματικά οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί και να επιτευχθεί η κοινωνική δικαιοσύνη.
Καταχρηστικές Πρακτικές και Κριτική στην Αδυναμία Ελέγχου της Αγοράς
Η δημιουργία του «Καλαθιού των Σχολικών» δείχνει την αδυναμία της κυβέρνησης να επιβάλει διαφάνεια και δικαιοσύνη στην αγορά. Παρά τις καλές προθέσεις, το μέτρο κινδυνεύει να ακυρωθεί από καταχρηστικές πρακτικές που εκμεταλλεύονται τις ελλείψεις ελέγχου και ρύθμισης:
- Προώθηση Ακριβότερων Εναλλακτικών Προϊόντων: Οι επιχειρήσεις συχνά παραμερίζουν τα προϊόντα του καλαθιού, προωθώντας επιθετικά ακριβότερες επιλογές. Τα ακριβότερα σχολικά είδη τοποθετούνται σε εμφανή σημεία, ενώ τα οικονομικά προϊόντα του καλαθιού κρύβονται σε λιγότερο προσβάσιμες θέσεις, παρασύροντας τους καταναλωτές σε πιο δαπανηρές αγορές.
- Ξεφόρτωμα Παλαιού και Μη Ζητούμενου Στοκ: Αντί για νέα και ποιοτικά προϊόντα, πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν το καλάθι για να ξεφορτωθούν παλαιό ή μη δημοφιλές στοκ, εκμεταλλευόμενες την ανάγκη των καταναλωτών για φθηνές λύσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι καταναλωτές να αγοράζουν προϊόντα χαμηλότερης ποιότητας χωρίς ουσιαστική εξοικονόμηση.
- Περιορισμένη Διαθεσιμότητα και Τεχνητή Έλλειψη: Ορισμένες επιχειρήσεις διατηρούν σκόπιμα περιορισμένα αποθέματα των προϊόντων του καλαθιού, δημιουργώντας τεχνητή έλλειψη. Με αυτόν τον τρόπο, οι καταναλωτές αναγκάζονται να στραφούν σε ακριβότερα προϊόντα, επιβαρύνοντας τους προϋπολογισμούς τους.
- Συνδυαστικά Πακέτα με Ακριβότερα Προϊόντα: Η πρακτική δημιουργίας πακέτων που περιλαμβάνουν προϊόντα του καλαθιού μαζί με άλλα ακριβότερα είδη παρουσιάζεται ως «οικονομική προσφορά», αλλά στην πραγματικότητα αυξάνει το συνολικό κόστος και αποδυναμώνει τα οφέλη του καλαθιού.
Ριζοσπαστικές Προτάσεις για την Αποτελεσματική Αντιμετώπιση της Ακρίβειας
Για να διασφαλιστεί η προστασία των οικογενειακών προϋπολογισμών και να καταπολεμηθούν οι καταχρηστικές πρακτικές, είναι αναγκαία η εφαρμογή ριζοσπαστικών μέτρων που θα μετασχηματίσουν τη δομή της αγοράς και θα επιβάλουν δικαιοσύνη:
- Επιβολή Αυστηρών Κυρώσεων για Καταχρηστικές Πρακτικές:
- Οι επιχειρήσεις που εντοπίζονται να χρησιμοποιούν πρακτικές ξεφορτώματος παλαιού στοκ ή που δημιουργούν τεχνητές ελλείψεις πρέπει να αντιμετωπίζουν αυστηρές ποινές, συμπεριλαμβανομένων υψηλών χρηματικών προστίμων και αναστολής της εμπορικής τους άδειας. Η εφαρμογή αυτών των ποινών πρέπει να είναι άμεση και παραδειγματική για να αποθαρρύνει άλλες επιχειρήσεις από την υιοθέτηση παρόμοιων πρακτικών.
- Κατάργηση του ΦΠΑ σε Σχολικά Είδη:
- Η άμεση κατάργηση του ΦΠΑ σε βασικά σχολικά είδη θα μειώσει το κόστος και θα προσφέρει ανακούφιση στις οικογένειες. Αυτό το μέτρο θα αυξήσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και θα ενισχύσει την πρόσβαση σε ποιοτικά προϊόντα.
- Επιβολή Ανώτατων Ορίων Τιμών:
- Η θέσπιση πλαφόν στις τιμές των βασικών σχολικών ειδών είναι απαραίτητη για να αποτραπεί η κερδοσκοπία. Οι τιμές πρέπει να ελέγχονται τακτικά από αρμόδιες αρχές, ενώ οι επιχειρήσεις που παραβιάζουν τους κανόνες πρέπει να αντιμετωπίζουν αυστηρές ποινές.
- Αυστηροί Έλεγχοι και Δημοσιοποίηση Παραβάσεων:
- Η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση των επιχειρήσεων με τους κανονισμούς. Οι παραβάσεις πρέπει να δημοσιοποιούνται για να αυξηθεί η διαφάνεια και να προστατευθούν οι καταναλωτές από καταχρηστικές πρακτικές.
- Εθνική Καμπάνια Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης Καταναλωτών:
- Μια ευρεία καμπάνια ενημέρωσης για τα δικαιώματα των καταναλωτών, τις επιλογές του καλαθιού και τους κινδύνους των παραπλανητικών πρακτικών θα ενισχύσει την καταναλωτική συνείδηση και θα δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες να κάνουν πιο ενημερωμένες επιλογές.
Συμπέρασμα
Η αντιμετώπιση της ακρίβειας στα σχολικά είδη δεν μπορεί να επιτευχθεί με μισά μέτρα και προσωρινές λύσεις.
Η ουσιαστική προστασία των οικογενειών απαιτεί ριζοσπαστικές αλλαγές στη δομή της αγοράς και την εφαρμογή αυστηρών ελέγχων και κανονισμών.
Με την εφαρμογή αυτών των προτάσεων, μπορεί να οικοδομηθεί μια δικαιότερη και πιο διαφανής αγορά, όπου οι καταναλωτές θα είναι πραγματικά προστατευμένοι και καμία οικογένεια δεν θα μένει χωρίς τα απαραίτητα λόγω οικονομικών περιορισμών.
Παναγιώτης Μαρινόπουλος
τ.αντιδήμαρχος Δήμου Αιγιαλείας
μέλος Ν.Ε.ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ ΑΧΑΪΑΣ