Κάποτε το 1990, φιλοξενούμενος στην Ιταλία, από τον Κοσμήτορα Φυσικομαθηματικής σχολής μιας μικρής επαρχιακής πόλης, με ρώτησε: «Γιατί αφού τόσα πολλά Ελληνόπουλα, αλλά και οι γονείς τους θέλουν να σπουδάσουν, μοναδικό φαινόμενο παγκοσμίως, δεν ιδρύετε στην Ελλάδα σχολές στα τόσα μαγευτικά μέρη από βουνά και θάλασσες που έχει η χώρα σας, αλλά τα στέλνετε σ’ εμάς. Είναι δύσκολο άραγε να γίνουν τουλάχιστον θεωρητικές σχολές;;» Ειλικρινά δεν ήξερα τι να του απαντήσω…
Ως φαίνεται κάποια τέτοια σκέψη σαν εκείνου του ανθρώπου, υιοθέτησε μετά από λίγο η Ελλάδα και άρχισε να ιδρύει τμήματα σπουδών ΑΕΙ και ΤΕΙ στην Επαρχία. Το γεγονός χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από εμάς τους Επαρχιώτες. Και ιδρύθηκαν τμήματα σε πάρα πολλά μέρη της χώρας μας, άλλα που θα μπορούσαν να δώσουν ειδικότητες πολύτιμες και αξιόλογες και άλλα με περίεργες, άγνωστες και με αβέβαιο μέλλον.
Αλλά γι’ αυτό ευθύνεται μήπως η Επαρχία ή μήπως οι «σοφοί» του κέντρου που τα επέλεξαν.
Έτσι με πίκρα τα τελευταία χρόνια παρακολουθώ πολιτικούς κόμματα, δημοσιογράφους, καθηγητές και λοιπούς, να προσπαθούν να υποβαθμίσουν, να πλήξουν, να γελοιοποιήσουν και εν τέλει να καταργήσουν ή να μεταφέρουν τα περιφερειακά τμήματα και ΤΕΙ στη χώρα μας. Μιλούν περιφρονητικά για καφετέριες που συντηρούνται, για δωμάτια που ενοικιάζονται και ότι τα τμήματα δεν εκπληρώνουν τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύθηκαν.
Άραγε αυτός ο τραγέλαφος σπουδών και τμημάτων, υπάρχει μόνο στην επαρχία και όχι στο κέντρο;;
Κύριοι του κέντρου αρκετά πια. Η γενιά η δική μου που σπουδάσαμε τη δεκαετία του ‘60, εμείς οι Επαρχιώτες, ματώσαμε κυριολεκτικά, στοιβαγμένοι σε γκαζάρμες της Καλλιδρομίου και της Μεθώνης ανά δύο και τρία άτομα σε κάθε δωμάτιο και ένα ξυπνητήρι ανά δέκα πέντε άτομα. Με δίχως χρήματα ακόμη και για φαγητό, να μας συνοδεύει το καλάθι της μάνας μας. Mάτωσαν και οι οικογένειες μας που δεν είχαν να πληρώνουν για βιβλία, συγγράμματα και παρόλαυτα σπουδάσαμε και πήραμε και ένα και δύο πτυχία ακόμη. Και επειδή πονούσαμε τον τόπο μας, πολλοί από εσάς εγκατασταθήκαμε στην Επαρχία και ασκήσαμε τα επαγγέλματα μας και οι πόλεις μας, μας «έδωσαν» και εμείς προσφέραμε σε αυτές. Ασχοληθήκαμε με τα κοινά και δημιουργήσαμε επιστημονικούς συλλόγους, βιβλιοθήκες θεατρικές ομάδες και καθετί που θα μπορούσε να προάγει επιστημονικά και πολιτιστικά την επαρχία μας, η οποία τα χρόνια εκείνα είχε βαλτώσει και ρημάξει από την εσωτερική μετανάστευση και την αστυφιλία, λόγω του εμφύλιου αλλά και της φτώχειας.
Τα πράγματα άλλαξαν με τις δεκαετίες, τα παιδιά άρχισαν να σπουδάζουν κατά κόρον στα τμήματα σπουδών τα οποία κατά καιρούς δημιουργούνταν στην Επαρχία και τις πόλεις τους και να εγκαθίστανται σε αυτές. Οι φοιτητές έφεραν ομορφιά, αισιοδοξία, κουλτούρα, πολιτισμό λόγω και της συνεχούς και φιλικής συνδέσεως τους και με τα ντόπια παιδιά. Η τοπικές κοινωνίες ενισχύθηκαν με τα έσοδα τους, δημιουργήθηκαν οικοδομές, κατοικίες, καταστήματα κλπ. Τα ΤΕΙ έγιναν μέλος της κοινωνίας μας. Σε όλες τις επαρχιακές πόλεις, οι Δήμοι εξασφάλισαν κτίρια, στο Αίγιο δε εγγυηθήκαμε ατομικά ο τότε Δήμαρχος και κάποιοι Σύμβουλοι προκειμένου ο Δήμος να αγοράσει τα κτίρια της Χαρτοποιίας και να εξασφαλίσει τις καλύτερες δυνατές υποδομές.
Και ξαφνικά η Ελλάδα το μετάνιωσε…
Δεν είχαν είπαν επάρκεια σε καθηγητές, λες και θα τους διόριζαν οι κατά τόπους Δήμαρχοι και δεν το έκαναν. Έγιναν είπαν για να γεμίζουν τις καφετέριες. Λες και στην Αθήνα οι φοιτητές δεν συχνάζουν σε καφετέριες, παρά μόνο στην Επαρχία. Τα θέλουν είπαν για να νοικιάζουν σπίτια, γιατί φαίνεται στις μεγάλες πόλεις τα παιδία μένουν στους δρόμους ή στις πάμπολλες φοιτητικές εστίες που διαθέτουμε… Είπαν ακόμη ότι τα ιδρύματα αυτά, δεν διέθεταν υποδομές και κτίρια. Ισχυρίστηκαν ακόμη ότι υπάρχουν σχολές που εισάγονται οι φοιτητές με ελάχιστες μονάδες ή και κάτω από τη βάση, στις οποίες σχολές δεν φοιτούν και δεν παίρνουν πτυχία. Μήπως και γι αυτό ευθύνεται η Επαρχία;; Πείτε μας πόσες χιλιάδες αιώνιους φοιτητές έχει η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Τα χαρακτήρισαν εντέλει ως μη βιώσιμα. Και έτσι σχεδιάστηκε το ξήλωμα, στο οποίο συνέβαλαν και πολλοί καθηγητές και Σύγκλητοι, γιατί όπως φαίνεται δεν τους άρεσε να εγκατασταθούν στην Επαρχία.
Κύριοι δεν σας φτάνει που η μισή Ελλάδα βρίσκεται στην Αθήνα;; Σας πείραξε που τα παιδιά της Κρήτης και της Ρόδου και της Ηπείρου έμεινα, να σπουδάσουν στον τόπο του,ς ενώ παλαιότερα δεν είχαν χρήματα ούτε για εισιτήρια;;; Αναλογιστήκατε πόσες χιλιάδες σχολές υπάρχουν στην Αθήνα;;; Θα μπορούσαμε να πούμε σε κάθε συνοικία και σχολή και σε κάθε γωνία και Πανεπιστήμιο.
Αποφασίσατε να καταργήσετε κα να μεταφέρετε σχολές με 12.000 έως 16.000 μόρια εισαγωγής, όπως η Οπτομετρία και η Φυσικοθεραπεία και τις μεταφέρατε την μεν πρώτη από την μαγευτική παραλία του Αιγίου στα καυσαέρια του Αιγάλεω, την δε Φυσικοθεραπεία στην Πάτρα.
Τι έχετε να πείτε για αυτά;;
H πείρα λέει και η Ιστορία δίδαξε, ότι στην Ελλάδα όλα είναι δυνατά.
Δώστε επαγγελματικό προσανατολισμό στους μαθητές.
Ανεβάστε τις βάσεις εισαγωγής.
Δημιουργείστε βιώσιμες σχολές.
Θέσετε όριο, ότι για να λειτουργεί μια σχολή θα πρέπει να εγγράφεται το 50%, των φοιτητών της και να αποφοιτεί τουλάχιστον το 25% αυτών και όλα αυτά με όριο φοίτησης στα έτη. Έτσι θα απομείνουν μόνο όσες σχολές είναι βιώσιμες και μπορούν να προσφέρουν επαγγελματική αποκατάσταση στην αγορά εργασίας.
Τις σχολές δε των πόλεων που δεν θα έχουν εισακτέους και άρα ζήτηση, να τις αντικαταστήσετε με άλλες, οι οποίες θα έχουν ενδιαφέρον, ζήτηση και επαγγελματικό ορίζοντα.
Για να κρατηθεί ζωντανή η Επαρχία και να σταθούν οι τοπικές οικονομίες και κοινωνίες.
Είναι χρέος όλων μας.
Όπως μου απάντησε άλλωστε και ο τότε Ιταλός συνομιλητής μου όταν τον ρώτησα, που διαμένει μόνιμα για να ασκεί τα καθήκοντα του (;;): «εμένα εδώ είναι η Σχολή μου, η καριέρα μου, η οικογένεια μου και η ζωή μου, …που αλλού θα μπορούσα να μείνω»…
Στην Επαρχία κύριοι.
Στάθης Πολ. Θεοδωρακόπουλος