Την εξάπλωση του κορονοϊού, που έχει προκαλέσει παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εξακολουθούν να παρακολουθούν οι επιστήμονες. Καταγράφοντας το πού, πώς και πότε μεταδίδεται ο ιός, οι ειδικοί φιλοδοξούν να αναπτύξουν πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την προστασία των ανθρώπων και τον περιορισμό της επιδημίας.
Απουσία λεπτομερών και τεκμηριωμένων πληροφοριών, που έχουν ερευνηθεί ενδελεχώς, η επικρατούσα άποψη αναφορικά με το πώς εξαπλώνεται ο ιός που προκαλεί την επιδημία Covid-19 βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε όσα γνωρίζουμε από παρόμοιους κορονοϊούς.
Οι γιατροί στην Κίνα έχουν ερευνήσει και απορρίψει, όπως όλα δείχνουν, την πιθανότητα να περνά μέσω της μήτρας, μετά τη μόλυνση μωρών που γεννήθηκαν από μητέρες που ασθενούσαν.
Οι βασικές υποθέσεις για την εξάπλωση του ιού είναι οι παρακάτω:
Σωματικά υγρά και σταγονίδια
Πιστεύεται γενικά πως ο ιός μεταδίδεται μέσω σταγονιδίων από τα υγρά που παράγει ένας ασθενής με τον βήχα ή το φτέρνισμα.
Συνήθως λόγω βάρους τα σταγονίδια αυτά πέφτουν κατευθείαν στο έδαφος ή σε επιφάνειες. Η μόλυνση μπορεί να συμβεί εάν τα σταγονίδια αυτά φτάσουν στο στόμα, τη μύτη ή τα μάτια κάποιου άλλου, πιθανώς μέσω των άπλυτων χεριών του, που άγγιξαν κάποια «μολυσμένη» επιφάνεια.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει την αποφυγή στενών επαφών με όποιον έχει πυρετό ή βήχα ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με το Bloomberg, απόσταση τουλάχιστον ενός μέτρου από έναν ασθενή και αποφυγή χειραψίας, αγκαλιάς ή φιλιών.
Η πιθανότητα μετάδοσης μέσω ματιού δεν έχει ακόμα ενδελεχώς ερευνηθεί αλλά ο Guangfa Wang, μέλος της κινεζικής επιτροπής ειδικών για την πνευμονία, έχει εκφράσει την άποψη πως ο ίδιος κόλλησε τον ιό με τον τρόπο αυτό, στη διάρκεια ελέγχου σε ασθενείς κι ενώ ο ίδιος φορούσε χειρουργική μάσκα. Ο επιπεφυκότας, η μεμβράνη που καλύπτει το μέσα μέρος του βλεφάρου και το λευκό του ματιού, έχει διαπιστωθεί πως λειτουργεί ως πύλη και για άλλες λοιμώξεις.
Ομάδα οφθαλμιάτρων έχει υποστηρίξει την υπόθεση αυτή, σε επιστολή στο Lancet, προτείνοντας οι γιατροί που εξετάζουν ύποπτα κρούσματα να φορούν προστατευτικό εξοπλισμό και στα μάτια.
Μικροσκοπικά σωματίδια
Όταν οι άνθρωποι φτερνίζονται, βήχουν ή και απλώς αναπνέουν, αποβάλλουν σωματίδια τόσο μικρά που δεν πέφτουν προς τα κάτω αλλά αιωρούνται στον αέρα. Όταν ένας ιός μεταφέρεται μέσω τέτοιων σωματιδίων, οι πιθανότητες να μολυνθούν άλλοι άνθρωποι είναι πολλές λόγω της πιθανότητας να καταπιούν τον ιό μαζί με τα σωματίδια. Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να καθοριστεί εάν κάτι τέτοιο συνέβη στην περίπτωση του νέο κορονοϊού. Εάν αυτό συμβαίνει, τότε το υγειονομικό προσωπικό που έρχεται σε επαφή με ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνει επιπλέον προληπτικά μέτρα, παρόμοια με αυτά που λαμβάνονται στην αντιμετώπιση κι άλλων μολυσματικών ασθενειών που μεταδίδονται με αυτόν τον τρόπο, όπως η φυματίωση, σύμφωνα με τον καθηγητή Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ Benjamin Cowling. Αναφορικά με τις χειρουργικές μάσκες, ο Cowling σημειώνει πως δεν είναι σαφές πόσο βοηθητική είναι η χρήση τους εάν όντως αυτός είναι ο αρχικός τρόπος μετάδοσης του ιού.
Από την τουαλέτα στο στόμα
Ακόμα μία πιθανή οδός μετάδοσης του ιού ίσως είναι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί να πλένουν ανεπαρκώς τα χέρια τους μετά την τουαλέτα και να αγγίζουν επιφάνειες προετοιμασίας φαγητού, που έρχονται σε επαφή με υγιείς ανθρώπους.
Έρευνα έδειξε πως αυτός ο δρόμος, από την τουαλέτα στο στόμα ονομάζεται (fecal-oral) μπορεί να είναι σημαντικός και υποτιμημένος στην περίπτωση του νέου κορονοϊού.
Μπορεί επίσης να εξηγεί το πώς ο ιός έχει μεταδοθεί σε χιλιάδες επιβάτες και μέλη πληρώματος κρουαζιερόπλοιων. Εάν ισχύει, τότε το τακτικό πλύσιμο των χεριών και η απολύμανση μπάνιων και χώρων όπου προετοιμάζεται και σερβίρεται φαγητό ίσως είναι πιο αποτελεσματικά στην επιβράδυνση της εξάπλωσης του ιού σε σχέση με τη χρήση μάσκας, σύμφωνα με τον John Nicholls, καθηγητή Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ.
«Οι μάσκες σε αυτή την περίπτωση ωφελούν μόνο επειδή σε αποτρέπουν από το να βάλεις τα μολυσμένα δάχτυλά σου στο στόμα» εξήγησε.
Μικροβιοφόρα υλικά
Το νερό, η τροφή και τα λεγόμενα μικροβιοφόρα αντικείμενα ή υλικά, όπως τα ρούχα ή τα εργαλεία, μπορεί να αποτελούν πηγή της μόλυνσης, ειδικά εάν έχουν μολυνθεί από εκκρίσεις ανθρώπου που ασθενεί. Αναγνωρίζοντας αυτόν τον κίνδυνο, Κινέζοι αξιωματούχοι του τομέα της Υγείας πρότειναν μέτρα για την ενίσχυση της υγιεινής στις περιοχές όπου εξαπλώνεται η επιδημία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η κατανάλωση βρασμένου νερού, η μη κατανάλωση ωμών τροφών, το συχνό πλύσιμο των χεριών, η απολύμανση της τουαλέτας και η προστασία νερού και τροφών.
Τρία σενάρια για το μέλλον του ιού
Η Κίνα καταφέρνει να ελέγξει τον ιό
Οι έλεγχοι στα σύνορα κρατούν τα περισσότερα κρούσματα μέσα στη χώρα. Εάν ελέγξουν τον ιό και χώρες με μεγάλο αριθμό Κινέζων ταξιδιωτών, όπως η Σιγκαπούρη, τότε τα νέα θα είναι καλά και για άλλες χώρες με ισχυρά συστήματα Υγείας.
Ξεσπά αργότερα πανδημία
Τα δραστικά μέτρα της Κίνας περιορίζουν τον ιό, αλλά καθώς τα κρούσματα μειώνονται και επέρχεται μια χαλάρωση, νέα κρούσματα καταγράφονται εκτός της χώρας μερικές εβδομάδες αργότερα.
Μετατρέπεται σε εποχιακή ασθένεια
Ο κορονοϊός εξελίσσεται σε αναπόσπαστο κομμάτι της περιόδου έξαρσης της εποχικής γρίπης. Εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο και υποχωρεί καθώς ανεβαίνει η θερμοκρασία.