Συμπληρώνονται 10 χρόνια από την Τετάρτη 25 Ιουλίου 2007, όταν η πυρκαγιά που είχε ξεκινήσει στον σκουπιδότοπο της Κουνινάς και φαινόταν απλή υπόθεση, με μια αλλαγή του ανέμου μετατράπηκε στο ολοκαύτωμα που σημάδεψε την Αιγιάλεια για δεκαετίες. Εκτός από τις μεγάλες υλικές καταστροφές και τα τρία ανθρώπινα θύματα, η φωτιά κατέστρεψε πολύτιμα οικοσυστήματα, ιδιαίτερα τα ορεινά δάση, τα οποία αποτελούν το φυσικό «κλιματιστικό» και απόθήκη νερού της Αιγιάλειας. Ας συνοψίσουμε τα βασικά συμπεράσματα:
Η ανάγέννηση των δασών δεν είναι παντού η ίδια: τα πευκοδάση, τα μεικτά δάση και οι μεσογειακοί θαμνώνες έχουν εντυπωσιακή φυσική αναγέννηση. Για παράδειγμα, στο οροπέδιο στο Πυργάκι, αρκετά ριζοβατήματα από τις βελανδιές έχουν ξεπεράσει τα 5 μέτρα σε ύψος και χιλιάδες πευκάκια έχουν αναπτυχθεί. Αντίθετα, το γειτονικό ελατοδάσος στον Κλωκό δεν δείχνει σημάδια φυσικής αναγέννησης, ενώ οι τεχνητές αναδασώσεις έχουν πολύ περιορισμένα αποτελέσματα. Προβληματική είναι και η κατάσταση σε μερικά «τριπλοκαμένα» τμήματα του Βουραϊκού.Τα τεράστια χρηματικά ποσά που συγκεντρώθηκαν από δωρεές ή από το κράτος δεν «έπιασαν τόπο», πέρα από την άμεση ανακούφιση των πληγέντων. Υπήρξαν πολλές ουσιαστικές δράσεις, που ήσαν, όμως, εθελοντικές ή πολύ χαμηλού κόστους.
Τα μεγάλα «πακέτα» πήγαν είτε σε καθαρά «αναπτυξιακά» έργα όπως δρόμοι και πλατείες, άσχετα από τις αναγαίες υποδομές για το φυσικό κεφάλαιο και τη διαχείριση της υπαίθρου, ή έμειναν χωρίς απορρόφηση αφήνοντας πολλές πληγείσες κοινότητες στο παράπονο. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνει ένας συνολικός απολογισμός και να απαντηθούν ερωτήματα για τα αποτελέσματα δράσεων, όπως το μισού εκατομμυρίου Ευρώ έργο αποκατάστασης του ελατοδάσους στον Κλωκό ή ο δρόμος Κουνινάς – Ρακίτας, ο οποίος, αφού απορρόφησε απίστευτα ποσά για μελέτες, «διαπιστώθηκε» ότι δεν μπορεί να υλοποιηθεί επειδή το μεγαλύτερο μέρος του είναι εκτός πυρόπληκτης περιοχής….
Το πάθημα δεν έγινε μάθημα. Τα πολύτιμα ορεινά δάση της Αιγιάλειας (που, αν χαθούν κι αυτά … χαθήκαμε) παραμένουν χωρίς ειδικό σχέδιο προστασίας και ο Δήμος αδυνατεί να προβεί στον καθαρισμό δρόμων για πυρόσβεση μολονότι διαθέτει σχεδόν 80.000 € γι αυτό το σκοπό.
Χρειάζεται προσοχή στο δύσκολο θέμα της βόσκησης. Στο γενικό κλίμα της παράνομης βόσκησης που καταδικασε τη φυσική αναγέννηση στον Κλωκό, δεν μπορεί η βόσκηση να αφεθεί νόμια στις γειτονικές περιοχές με καλή φυσική αναγέννηση διότι σίγουρα θα οδηγήσει σε «επέλαση» μέσα στα καμένα ελατοδάση και σε ερημοποίηση. Η Περιφέρεια, ο Δήμος και το Δασαρχείο πρέπει να εκπονήσουν εδικό σχέδιο για τη βόσκηση ειδικά στις περιοχές γύρω από τα καμένα ελτοδάση και να μην επιτραπεί αυτή αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές εγγυήσεις (και βούληση) ότι μπορεί να ελεγχθεί. Πρέπει να βοηθήσουν και τους έντιμους κτηνοτρόφους, οι οποίοι δεν πρέπει να πληρώσουν τις παρανομίες άλλων.
Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι μολονότι όλοι μίλησαν για «φυσική καταστροφή» στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ενδιαφέρον για τη φύση. Με αφορμή την επέτειο των δέκα χρόνων, ας δούμε στα σοβαρά το μέλλον της Αιγιάλειας, που εξαρτάται από το φυσικό κεφάλαιο στην ορεινή ζώνη.
Κώστας Γ. Παπακωνσταντίνου
Δημοτικός Σύμβουλος