Πριν καλά καλά σβήσει ο χαρούμενος αντίλαλος από τις γιορτές των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς, το κόψιμο της πίτας, τα φώτα, τα Αγιαννιού και όλων των άλλων που ακολουθούν και κάνουν το Γενάρη έναν από τους γιορτινούς μήνες του χρόνου, μας γνέφει από το κατώφλι του Φλεβάρη η τρελή Αποκριά και καινούργιο ξεφάντωμα αρχίζει διαφορετικά από τ΄ άλλα. Όλοι ανεξάρτητα ηλικίας ή κοινωνικής τάξης μεταμφιέζονται και ξεχύνονται στους δρόμους, λένε αστεία, συνήθως τολμηρά, χορεύουν, γελούν, πειράζονται.
Δεν θα ήτανε λάθος αν χαρακτηρίζαμε τις απόκριες σαν γιορτή των εργαζομένων, μια και αυτοί κυρίως έχουν ανάγκη να ξεδώσουν σε τούτη τη μοναδική στο είδος ευκαιρία. Η πλούσια φαντασία του Ελληνικού λαού, δίνει στον κάθε τόπο κι άλλη μορφή σε τούτη την γιορτή που πρέπει όλοι να διασκεδάσουν μια και σε λίγο θα ακολουθήσει η Σαρακοστή. Το τριώδιο ανοίγει με την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και διαρκεί τρεις βδομάδες. Πολλές όμως από τις εκδηλώσεις της Αποκριάς, θυμίζουν Διονυσιακή λατρεία. Στην Ύδρα, η Αποκριά μπαίνει ταμπούρλα και γίνεται ο “μεγάλος αλαλαγμός”, γιατί Αποκριά, σημαίνει φαγοπότι, γλέντι, χαρά. Κανείς δεν πρέπει να μείνει σκυθρωπός. Όλοι πρέπει να γλεντήσουν.
Σε πολλά χωριά γειτόνισσες μαζεύονται σ΄ ένα σπίτι και κάνουν βεγγέρες, λένε ελευθερόστομα αιγνίσματα και λογοπαίχνια μια και τότε μόνο επιτρέπεται “το καλεί η μέρα”. Χορεύουν και τραγουδούν τολμηρά, σατιρικά αποκριάτικα τραγούδια, έθιμα που θυίζουν τους “γεφυρισμούς” και τα “εξ αμάξης” της αρχαίας Αθήνας. Ένα χαρακτηριστικό Κρητικό δίστιχο λέει: “Τσοι μεγάλες Αποκρές, κουζουλαίνονται οι γρες”. Τους μεταμφιεσμένους ανάλογα με την περιοχή, τους λένε κουδουνάτους, γιανίτσαρους, κουκούγερους, κουμουζλέες, μούσμαρους, πρωτώπεια, ραγκατσάρια κ.ά. Οι πιο γνωστές όμως ονομασίες είναι οι μασκαράδες και καρνάβαλοι.
Η πρώτη βδομάδα που αρχίζει με την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαιου, λέγεται “προφωνή ή προφωνέσιμη”, επειδή στα παλιότερα χρόνια ανέβαινε ένας στο ψηλότερο σημείο του χωριού και προσφωνούσε (διαλαλούσε) ότι αρχίζουν οι Απόκριες. Τούτη η βδομάδα κάθε σπίτι σφάζει τους σιτευτούς χοίρους που θα φυλάξει για όλη τη διάρκεια της Αποκριάς.
Η δεύτερη λέγεται “κρεατινή” ή “ολοκρίγια”, γιατί γίνεται μεγάλη κατανάλωση από κρέας τούτη τη βδομάδα, μάλιστα δεν κρατούν ούτε τη νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής.
Η τρίτη λέγεται “Τυρινή” γιατί το τυρί δεν λείπει απ΄ το τραπέζι και συνοδεύει όλα τα φαγητά, ή “μακαρανού” μια συνηθίζονται πολύ τα μακαρόνια. Η Τσικνοπέμπτη πήρε τ’ όνομά της από την τσίκνα του ψητού που μοσχοβολάει σ΄ όλα τα σπίτια, γιατί τούτη τη μέρα ο καθένας “θα τσικνώσει τη γωνιά του.
Τα καρναβάλια ήταν κρατικές επίσημες γιορτές χάριν του λαού, που γίνονταν πριν πεντακόσια χρόνια στη Βενετία. Ήταν παρέλαση, τραγούδια και χοροί ομάδων μεταμφιεσμένων ανθρώπων, για να δισκεδάσουν το λαό Γαλανοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου. Από το ντύσιμό τους οι μεταμφιεσμένοι είχαν μόνιμες ονομασίες: Αρλεκίνος, Ντόνιμα, Πιερότος, Κολομπίνα κ.λ.π. Σήμερα ο Καρναβάλος ο οποίος οργανώνεται από τις τοπικές αρχές για να τονώσει την οικονομική ζωή, είναι παρέλαση διαφόρων αρμάτων με παραστάσεις, εθνικές, κωμικές και διαφημιστικές, διάφορα θέματα σχοινοβατών, χορών και τραγούδια.
Από την έντυπη έκδοση
