Μια αληθινή επανάσταση
της Χειρουργού ΩΡΛ Αργυρώς Κυπραίου*
Η λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική των παραρρινίων αποτέλεσε αληθινή επανάσταση στον τομέα της χειρουργικής, αφού σε αυτήν δεν υπάρχουν εξωτερικές προσπελάσεις και τομές.
Κατά το παρελθόν οι σχετικές επεμβάσεις γίνονταν με εξωτερική προσπέλαση. Ανοιγόταν, δηλαδή, στο πλάι της μύτης στόμιο ή η επέμβαση γινόταν μέσα από τα χείλη. Έσπαγε το πρόσθιο τοίχωμα του ιγμορίου, γεγονός που ταλαιπωρούσε τον ασθενή, αφού προκαλούσε οιδήματα. Το θέμα ήταν πως διανοιγόταν ένα νέο στόμιο και δεν χρησιμοποιούνταν ένας προϋπάρχων φυσικός πόρος. Γι’ αυτό και η λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική των παραρρινίων αποτέλεσε αληθινή επανάσταση στον τομέα της χειρουργικής των παραρρινίων, αφού σε αυτήν δεν υπάρχουν εξωτερικές προσπελάσεις και τομές.
Στη λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική κάνουμε αρχικά μια αξονική τομογραφία, ώστε να εντοπίσουμε τα στόμια, αφού ο κάθε ασθενής έχει άλλο δίκτυο παραρρινίων (σαν να αποτελεί το αποτύπωμά του). Άλλοτε υπάρχουν μετωπιαίοι κόλποι μικροί ή μεγάλοι, άλλοτε πάλι μπορεί να υπάρχει απλασία των μετωπιαίων.
Προεγχειρητικές εξετάσεις – χειρουργική επέμβαση
Αρχικά εξετάζουμε με κάθε λεπτομέρεια το περιστατικό. Προεγχειρητικά βλέπουμε αν πρόκειται για ένα βαρύ περιστατικό. Για παράδειγμα, μπορεί ο ασθενής να έχει άσθμα, ρινικούς πολύποδες και να είναι αλλεργικός στην ασπιρίνη (είναι η λεγόμενη τριάδα του Βίρχοφ), οπότε γνωρίζουμε εκ των προτέρων πως θα υποτροπιάσει και άρα απαιτείται πιο στενός έλεγχος. Ακόμη, εξετάζουμε το ανοσοποιητικό του σύστημα και προχωράμε σε αλλεργιολογικό έλεγχο, για την περίπτωση που χρειάζεται και κάποια άλλη συμπληρωματική θεραπεία.
Με ενδοσκόπιο -στη λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική των παραρρινίων- εισερχόμαστε στη μύτη, ώστε να εντοπίσουμε τα σημεία απόφραξης, τα σημεία που εμποδίζουν τη ροή του αέρα. Εντοπίζουμε τους πόρους του ιγμορείου και τους ανοίγουμε για να αερίσουμε τα παραρρίνια. Ανοίγουμε τους φυσικούς κόλπους των πρόσθιων- οπίσθιων κυψελών.
Ακόμη, μπορεί να έχουν δημιουργηθεί ρινικοί πολύποδες -επιπλοκή της ιγμορίτιδας και της χρόνιας φλεγμονής- φουσκάλες που γεμίζουν το εσωτερικό της μύτης, δημιουργώντας πάρα πολλά προβλήματα. Η μάζα των πολυπόδων κρατάει τις βλέννες, που γυρίζουν προς τη μύτη και τον λαιμό και δημιουργούν προβλήματα, ακόμη και ωτίτιδες, αφού οι βλέννες μετακινούνται μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας (μέσω της οποίας συγκοινωνεί το μέσο αυτί με το ρινοφάρυγγα).
Ο ασθενής δεν αναπνέει καθόλου και μειώνεται η όσφρησή του -μπλοκάρει ο ρινικός βλεννογόνος στο υψηλό σημείο της μύτης- γεγονός που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μεγάλη αναπηρία, αφού έτσι χάνει δύο μαζί αισθήσεις, την καλή όσφρηση και τη γεύση, που τη συνοδεύει.
Επίσης, ο ασθενής μπορεί να έχει στραβό διάφραγμα που θα πρέπει να ευθειαστεί, θα πρέπει να μειωθούν οι ρινικές κόγχες, να καθαριστούν αν υπάρχουν τα στοιχεία ιγμορίτιδας, να αφαιρεθούν οι πολύποδες.
Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε τη φυσική οδό, μέσω της οποίας -και με τη λειτουργία των κροσσών- οι βλέννες απομακρύνονται από τη μύτη. Έτσι, όταν έρθει η ώρα της αλλεργίας, μπορεί να εκδηλωθούν κάποια συμπτώματα, όπως λίγη καταρροή ή φτάρνισμα, όμως δεν θα κλείσει η μύτη. Κι αυτό είναι εντυπωσιακό!
Αν κάναμε ό,τι παλαιότερα, εάν δηλαδή ανοίγαμε ένα άλλο στόμιο, η βλέννη δεν θα ακολουθούσε μια φυσική πορεία και υπήρχε το ενδεχόμενο να παγιδευτεί και να «γυρίζει» μέσα στους κόλπους, χωρίς να μπορεί να παροχετευτεί.
Με την επέμβαση ο ασθενής αρχίζει να αναπνέει καλύτερα – έχει πια ελεύθερη αναπνοή-, έχουμε καλύτερη λειτουργία στον ρινικό βλεννογόνο, που θα κάνει αποτελεσματικότερη τη θεραπεία στη συνέχεια και διαμορφώνονται καλύτερες συνθήκες, ώστε να μην ξαναγίνουν πολύποδες και ιγμορίτιδες.
Με τη νέα τεχνική, που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του ΄80 στην Ευρώπη από τη
γερμανική σχολή με τους Wiegand, Draf κ.λπ. και την αυστριακή με τον Stammberger -που έχουν σχεδιάσει και τα σχετικά εργαλεία-, διανοίγονται οι κόλποι και διευρύνονται τα φυσικά στόμια.
Τα χειρουργεία αυτά αναπτύχθηκαν και στην Ελλάδα μετά το ΄90- ΄95, δεν ταλαιπωρούν τον ασθενή και έχουν ένα απολύτως φυσικό αποτέλεσμα.
Μετά το χειρουργείο
Με τη νέα τεχνική (πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική) τόσο η χειρουργική του διαφράγματος όσο και η χειρουργική των παραρρινίων έχουν απλουστευτεί. Τώρα πια και οι δύο επεμβάσεις γίνονται στο ίδιο χειρουργείο, που διαρκεί γύρω στις 2 ώρες και η μετεγχειρητική φροντίδα είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με το παρελθόν. Μάλιστα, ο ασθενής μπορεί να πάει στο σπίτι του και την ίδια ημέρα. Θα έχει ελαφρύ πωματισμό μόνο για ένα 24ωρο, περιορίζονται οι μετεγχειρητικές αιμορραγίες και δεν υπάρχουν μώλωπες, οιδήματα και πόνος.
Όσοι έχουν κάνει χειρουργική των παραρρινίων, θα πρέπει να επισκέπτονται πιο συχνά τον γιατρό τους. Θα πρέπει να γίνεται επιμελής καθαρισμός, αφού αν παραμεληθούν τα στόμια που έχουν ανοιχτεί, θα μαζέψουν κρούστες και πιθανώς θα κλείσουν, με συνέπεια να ακυρωθεί το ίδιο το χειρουργείο.
Με τα τακτικά ραντεβού, μπορούμε εύκολα να εντοπίσουμε μια πιθανή ανάπτυξη πολύποδα και να την αντιμετωπίσουμε αμέσως με αγωγή και πιο εντατική θεραπεία, ώστε να άρουμε τα συμπτώματα.
Μετά το χειρουργείο, λοιπόν, συνεχίζεται η θεραπεία του ασθενούς, σε ένα όμως καλό περιβάλλον, με μια μύτη ανοιχτή που αναπνέει και σε πολύ καλή λειτουργία.
Παιδιά
Τα παιδιά μπορεί να αντιμετωπίσουν τα ίδια προβλήματα, όχι όμως και ρινικούς πολύποδες, εκτός από τη σπάνια περίπτωση της κυστικής ίνωσης, που αποτελεί μια άλλη κατηγορία. Εκείνα που κάνουν πολλές ιγμορίτιδες και ρινίτιδες έχουν πολλά κρεατάκια. Η ιμγορίτιδα στην παιδική ηλικία έχει ως αίτιο την υπερτροφία των αδένων, δηλαδή τα κρεατάκια. Αυτά φράζουν τους πόρους, κάνουν ωτίτιδες και ιγμορίτιδες.
Άρα, για ένα παιδί η λύση είναι να βγάλει τα κρεατάκια του, μια πολύ απλή επέμβαση.
Ακόμη και στην παιδική ηλικία πρέπει να κάνουμε χειρουργείο. Αν αφεθούν τα κρεατάκια, συμβάλλουν στην κακή διάπλαση του στόματος και στα πεταχτά δόντια. Αλλάζει η διάπλαση της άνω γνάθου, επειδή ακριβώς δεν αναπνέουν από τη μύτη αλλά από το στόμα. Γίνεται «πτηνοειδής», προεξέχει προς τα έξω.