Οι Άγιοι Ανάργυροι, Κοσμάς και Δαμιανός οι Ρωμαίοι, που η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 1η Ιουλίου, ζούσαν στη Ρώμη τον 3ο αιώνα και ήταν αδέλφια.
Ο Κοσμάς και ο Δαμιανός ήταν γιατροί που όπως όλοι οι Άγιοι Ανάργυροι δεν έπαιρναν χρήματα για τις υπηρεσίες που προσέφεραν. Κατάφεραν να κάνουν τον αυτοκράτορα Καρίνο να πιστέψει στο Χριστιανισμό κατά τη διάρκεια που υποβάλλονταν σε βασανιστήρια. Σκοτώθηκαν, πιθανότατα από κάποιον ιατρικό αντίζηλο, το 284.
Γαλουχημένοι με τα νάματα της χριστιανικής πίστης, έχοντας τις ίδιες κλήσεις και ικανότητες, σπούδασαν την ιατρική επιστήμη ,την οποία ασκούσαν ως διακόνημα και αγάπη «ἀνθρώποις καὶ κτήνεσι τὰς ἰάσεις παρέχοντες» ( Συναξάρι 1ης Ιουλίου) , δηλαδή θεραπεύοντας ανθρώπους και άρρωστα ζώα, δείχνοντας ιδιαίτερη ευαισθησία «κοπιῶντας καὶ πεφορτισμένους…» ( Ματθ. 11:28 ) .
Οι δύο αδελφοί ιατροί δεν έπαιρναν χρήματα (ανάργυροι) ,ακολουθώντας την ευαγγελική εντολή «δωρεάν λάβετε, δωρεάν δότε» και ενεργώντας πάντοτε προς δόξα και έπαινο του ονόματος του Θεού, στον οποίο προσεύχονταν να οδηγεί τα βήματά τους, ώστε να πράξουν κατάλληλα για τη σωτηρία του ασθενούς.
Η πίστη τους ήταν πολύ μεγάλη, και ο Κύριος, που εισάκουε την προσευχή τους, επιβραβεύοντας την ανιδιοτέλεια και την πίστη των δύο αδελφών, ευλόγησε τη θεραπευτική τους ικανότητα συμπληρώνοντάς την και με το χάρισμα της θαυματουργίας σε περιπτώσεις πάρα πολύ δύσκολες ή ανίατες, τις οποίες η επιστήμη ήταν ανεπαρκής για να τις αντιμετωπίσει.
Έτσι, οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός είχαν αποκτήσει πολύ μεγάλη φήμη και προσέτρεχαν σε αυτούς από τα πέρατα της αυτοκρατορίας δαιμονισμένοι, χωλοί, τυφλοί, λεπροί, άρρωστοι που έπασχαν από κάθε είδους νοσήματα, προκειμένου να βρουν τη θεραπεία. Κι όταν γινόντουσαν καλά και θέλανε να ανταμείψουν τους γιατρούς που τους έσωσαν και επέμεναν να τους δώσουν χρήματα, εκείνοι ως μόνη αμοιβή ζητούσαν την ομολογία των ανθρώπων που θεραπεύονταν και την πίστη στον Χριστό.
Το αποτέλεσμα ήταν να εξαφθεί ο φθόνος των άλλων ιατρών και κατεξοχήν του δασκάλου τους στην ιατρική, για τον πρόσθετο λόγο ότι εκείνος ήταν ειδωλολάτρης και αυτοί χριστιανοί. Έτσι, καθώς αναφέρεται στο Συναξάρι τους , ο άνθρωπος που τους έμαθε την ιατρική τέχνη , τους παραπλάνησε και τους παρέσυρε σε κάποιο βουνό, για να μαζέψουν δήθεν κάποια βότανα, κι εκεί τους επιτέθηκε (προφανώς μαζί με άλλους) και τους σκότωσε λιθοβολώντας τους το έτος 284.
Μερικοί από τους συναξαριστές γράφουν ότι πριν τους σκοτώσουν, οι άλλοι ζηλόφθονοι γιατροί τους είχαν κατηγορήσει στον αυτοκράτορα Καρίνο (257- 285 ) ότι κάνουν θαύματα ασκώντας μαγεία.
Ο Μάρκος Αυρήλιος Καρίνος, 49ος αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο οποίος κατά τα έτη 282-284 είχε διατελέσει καίσαρας του δυτικού τμήματος της αυτοκρατορίας , και στη συνέχεια (284-285) αυτοκράτορας σε ανταγωνισμό με τον Διοκλητιανό, έχει τη φήμη ενός από τους χειρότερους αυτοκράτορες ( η δυσφήμισή του οφείλεται πιθανότατα και στον Διοκλητιανό). Λέγεται πως παντρεύτηκε εννέα φορές και ήταν περιβόητος για τις ακολασίες και τις καταχρήσεις του.
Ακούγοντας , λοιπόν, τις κατηγορίες για τους διάσημους χριστιανούς γιατρούς, κάλεσε τους Αγίους Αναργύρους Κοσμά και Δαμιανό και προσπάθησε να τους κάνει να αρνηθούν τη χριστιανική τους πίστη. Όμως, καθώς τους απειλούσε ότι θα τους τιμωρήσει πολύ αυστηρά, ξαφνικά το πρόσωπό του γύρισε, με αποτέλεσμα να κοιτάξει προς τη ράχη του! Τότε, οι Άγιοι προσευχήθηκαν στον Χριστό και τον θεράπευσαν.
Η παράδοση αναφέρει πως ο σκληρός και άκαρδος Καρίνος, όταν είδε το θαύμα, μεταστράφηκε ευθύς και πίστεψε στον Χριστό Σωτήρα, αν και αυτό όχι μόνο δεν επιβεβαιώνεται από καμιά ιστορική πηγή, αλλά μάλλον αποκλείεται, δεδομένου του χαρακτήρα του συγκεκριμένου ανθρώπου. Όπως και να ‘χει , ο Καρίνος- είτε πίστεψε στον Θεό, είτε πείστηκε για την αθωότητα των Αγίων Αναργύρων, είτε δεν είχε επαρκή αποδεικτικά στοιχεία, για να τους καταδικάσει- τους άφησε ελεύθερους, και οι αφιλοκερδείς χριστιανοί γιατροί επέστρεψαν στο σπίτι τους, για να βρουν λίγο αργότερα τον θάνατο δια λιθοβολισμού από τους αντιζήλους τους.
Την Ακολουθία των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού, των Ρωμαίων, συνέταξε ο υμνογράφος Ιωσήφ, οι δε δύο αδελφοί απεικονίζονται με τα χαρακτηριστικά του ιατρικού επαγγέλματος.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ θαυματουργοί, ἐπισκέψασθε τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε ἡμῖν.
www.newsbomb.gr