Πόσο συχνά μένουμε δέσμιοι σε καταστάσεις λόγω είτε κάποιου συμβιβασμού είτε απλής συνήθειας; Καταστάσεις που θεωρούμε πως μας ταιριάζουν αλλά τελικά μας κρατούν στάσιμους και διστάζουμε να τολμήσουμε μία αλλαγή. Συνήθως μένουμε δέσμιοι για δύο λόγους. Ή αισθανόμαστε ανασφαλής για να προχωρήσουμε στην οποιαδήποτε αλλαγή ή νιώθουμε «βολεμένοι» σε μία συνθήκη… «Αφού αυτό γνωρίζουμε γιατί να αλλάξουμε;». Με λίγα λόγια, μένουμε προσκολλημένοι στο παρελθόν… στα ίδια και τα ίδια και δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ασχοληθεί με καινούργια πράγματα στο παρόν και με τις προοπτικές που μπορεί να υπάρχουν στο μέλλον.
Παραμένουμε προσκολλημένοι με το παρελθόν δηλαδή με τα βιώματα που έχουμε από παιδιά, όπως μας τα δίδαξαν οι γονείς μας. Βιώματα και εμπειρίες που τις δεχτήκαμε ως «έτοιμη τροφή» από τους γονείς μας, χωρίς να τις αναλύσουμε ιδιαίτερα και τις «κουβαλάμε» για όλη μας τη ζωή, γιατί μας έμαθαν πως αυτές είναι σωστές. Είμαστε προσκολλημένοι στα πιστεύω και στις διδαχές των γονιών μας. Αυτές είναι που έχουν εντρυφήσει τόσο πολύ μέσα μας, που αν για κάποιο λόγο θελήσουμε να ξεφύγουμε από αυτές, θα μας δημιουργηθεί φόβος για αυτή μας την παρέκκλιση… Έτσι επιλέγουμε να παραμείνουμε σταθεροί, στάσιμοι και αμετακίνητοι στις προκλήσεις που εμφανίζονται στη ζωή μας.
Σε καμία περίπτωση, δεν εννοώ να αγνοήσουμε τα πιστεύω και τις διδαχές των γονιών μας αλλά μήπως πρέπει να φιλτράρουμε αυτές τις αξίες και να έχουμε μία δικιά μας άποψη για αυτά που μας έμαθαν. Μήπως ήρθε η ώρα να αναθεωρήσουμε και να γίνουμε πιο ευέλικτοι και περισσότερο δεκτικοί στις νέες προκλήσεις που μπορεί να μας εμφανιστούν; Και έτσι να μάθουμε τελικά τι μας ταιριάζει. Να μάθουμε τον εαυτό μας!
Να μάθουμε τις αντοχές και τις δυνατότητές μας, για να μην δειλιάσουμε ή φοβόμαστε με τις δυσκολίες της καθημερινότητας και για να έχουμε καλύτερη κριτική σκέψη. Με αυτό τον τρόπο, θα αποδεχόμαστε τις νέες πληροφορίες και εμπειρίες χωρίς να έχουμε τον ενδοιασμό πως δεν είναι σωστά επειδή δεν μας τα έμαθαν έτσι οι γονείς μας.
Δεν είναι εύκολο να αλλάξουμε, μπορεί να βρούμε δυσκολίες, μπορεί να απογοητευτούμε αλλά θα γίνουμε περισσότερο δυνατοί. Ας τολμήσουμε λοιπόν αυτή την αλλαγή, είναι λάθος να εμμένουμε για όλη μας τη ζωή σε αντιλήψεις που δεν μας αντιπροσωπεύουν και μας κρατούν ριζωμένους στο παρελθόν.
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος στο Περιστέρι, απόφοιτος Πανεπιστημίου Αθηνών και Strathclyde University. Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Ελληνικής Προσωποκεντρικής και Βιωματικής Εταιρείας, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή».