Στην επιχειρηματική δραστηριοποίηση, πολλές φορές, οι άνθρωποι που αποτολμούσαν το εγχείρημα, προσπαθούσαν να βρουν τον κατάλληλο άνθρωπο, προκειμένου να συνεταιρισθούν, ώστε να μοιράζονται τα έξοδα και φυσικά τον επιχειρηματικό κίνδυνο.
Γράφει η Σοφία Νικολάου-Δικηγόρος
Πώς θα σας φαινόταν αν, σκεπτόμενοι να προβείτε σε ένα τέτοιο εγχείρημα, εμφανιζόταν ένας ρακένδυτος κύριος, προθυμοποιούμενος να καταστεί συνέταιρός σας, κρατώντας ανά χείρας την εξής πρόταση: «Θα δουλεύεις μόνο εσύ, αλλά στο τέλος του χρόνου θα μου δίνεις: 6,95% από το καθαρό σου εισόδημα, ώστε να σου παρέχω υπηρεσίες υγείας κάκιστης ποιότητας και 20%, ώστε στο μέλλον να σου εξασφαλίσω μία ιδιαίτερα πενιχρή σύνταξη»; Είναι μάλλον μία ιστορία επιστημονικής φαντασίας, αλλά όχι ιδιαίτερα μακρινή για τους ελεύθερους επαγγελματίες στην Ελλάδα, καθώς αυτός o ρακένδυτος κύριος θα τους χτυπήσει την πόρτα το 2017 και θα ονομάζεται «Ασφαλιστικό ελευθέρων επαγγελματιών». Η ιστορία δεν περιλαμβάνει την πλούσια κυρία – εφορία, καθώς εκείνη έχει ήδη εγκατασταθεί εδώ και χρόνια.
Ως πυρήνας στο σκεπτικό του Νόμου Κατρούγκαλου φάνταζε ιδανικός: Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης. Όλοι οι ασφαλισμένοι και όλοι οι συνταξιούχοι σε έναν ασφαλιστικό φορέα. Όπως σε όλα τα πράγματα στην Ελλάδα, όμως, έτσι και σε αυτόν τον νεοπαγή Φορέα – μαμούθ, η κατάσταση απελπιστική: 3,5 εκατομμύρια ασφαλισμένοι και 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχοι. Και τα ελλείμματά του φυσικά μυθικά.
Μία και μοναδική συνεπώς η προτεινόμενη λύση, μήπως και σωθεί η παρτίδα: Αναλογική εισφορά επί του εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Η αλήθεια είναι πως ακούγεται δίκαιο. Και είναι. Όσο μεγαλύτερα τα εισοδήματά σου, τόσο μεγαλύτερη και η συνεισφορά σου.
Αλλά είναι δίκαιο μόνο σαν σύλληψη, διότι στην υλοποίηση ενυπάρχουν ορισμένες (μάλλον μεγάλες) αδικίες:
Πρώτον, η εισφορά είναι τερατώδης. Αγγίζει τα όρια της δήμευσης του εισοδήματος των ελευθέρων επαγγελματιών. Δεύτερον, σε μία λογική χώρα με λογικούς κυβερνώντες, αν δίνεις αναλογικά, θα έπρεπε να λαμβάνεις και αναλογικά. Εδώ όμως η σύνταξη είναι μία και μοναδική. Ας πλήρωσες ενδεχομένως τα πενταπλάσια από κάποιον άλλον. Την ίδια σύνταξη θα πάρεις.
Επί του πρακτέου, λοιπόν:
Ένας ελεύθερος επαγγελματίας θα πρέπει να πληρώσει το 2017 για τις ασφαλιστικές του εισφορές:
20% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός του, αφαιρουμένων, δηλαδή των εξόδων που έκανε κατά την άσκηση της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, για τον κλάδο σύνταξης,
6,95% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός του για τον κλάδο υγείας και,
αν είναι γιατρός, δικηγόρος ή μηχανικός,
7% του εισοδήματός του για τον κλάδο επικούρησης και
4% για το εφάπαξ.
Υπάρχει, συνεπώς, η πιθανότητα το ποσοστό αυτό να φτάσει στο 37,95% του εισοδήματός του.
Πέραν των λοιπών ζητημάτων που γεννώνται, υφίστανται θέματα, τα οποία, αν και το νέο ασφαλιστικό εφαρμόζεται το 2017, κάποια δεν έχουν εισέτι διευκρινιστεί, ενώ, άλλα, ερμηνεύτηκαν διά εγκυκλίου μόλις στις 29/12/2016:
1 Θα εκπίπτουν οι εν λόγω ασφαλιστικές εισφορές από το εισόδημα επί του οποίου θα γίνεται υπολογισμός για τον προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος;
Με βάση το Νόμο, δεν υφίσταται ακόμη σχετική πρόβλεψη.
2 Επί ποίου εισοδήματος θα γίνει ο προσδιορισμός της ασφαλιστικής εισφοράς για το 2017, αφ’ ης στιγμής δεν έχει υπάρξει ακόμη εκκαθάριση του φόρου για το 2016;
Με βάση τη νεότευκτη εγκύκλιο (29/12/2016), για το πρώτο εξάμηνο του 2017, ο υπολογισμός θα γίνει επί των εισοδημάτων του έτους 2015. Για το δεύτερο εξάμηνο, μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία των φορολογικών δηλώσεων για το 2016, με βάση το εισόδημα που θα προκύψει. Σε περίπτωση διαφοράς, οι τυχόν υπερβάλλουσες εισφορές θα συμψηφίζονται.
3 Τι εισφορές θα πληρώσει κάποιος που ξεκινά το 2017 την επιχειρηματική του δράση;
Δεν υφίσταται σχετική πρόβλεψη.
4 Τι εισφορές θα πληρώσει μέλος Δ.Σ. Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. και ο διαχειριστής Ι.Κ.Ε.;
Ούτε για το συγκεκριμένο ζήτημα υφίσταται σχετική πρόβλεψη.
5 Τι θα γίνει με όσους εργάζονται με «μπλοκάκι»;
Ριζικές αλλαγές φαίνεται να επέρχονται και σε όσους δουλεύουν με «μπλοκάκι», αφού πρώτον ο Νόμος πλέον δεν χορηγεί απαλλαγή σε περίπτωση διπλής ασφάλισης (και φυσικά ούτε διπλή σύνταξη) και δεύτερον, γίνεται λόγος για υποχρέωση του εργοδότη να καταβάλει τα 2/3 των ασφαλιστικών εισφορών του με μπλοκάκι εργαζόμενου, αν αυτός (ο εργοδότης) είναι ένας ή δύο.
Υπό τις συνθήκες κρίσης της εργασίας στην Ελλάδα, είναι μάλλον πιο πιθανό αυτό το κόστος να μετακυλισθεί στον εργαζόμενο. Η ερμηνεία, δε, με βάση την τελευταία εγκύκλιο, πως δεν θα απαιτείται η καταβολή εισφοράς, σε περίπτωση που το μπλοκάκι είναι όλο το χρόνο ανενεργό, δεν φαίνεται να βοηθάει ιδιαιτέρως.
Στις επιβαρύνσεις του ελεύθερου επαγγελματία, πέραν της ασφαλιστικής του εισφοράς, θα πρέπει να συνυπολογιστεί και ο φόρος εισοδήματος, αλλά και διάφοροι άλλοι φόροι, που συμπληρώνουν το παζλ της εξόντωσης. Σχηματικά, σε περίπτωση ετήσιων εισοδημάτων της τάξης των 20.000 ευρώ, ο ελεύθερος επαγγελματίας θα πρέπει να πληρώσει:
Εισόδημα: 20.000 ευρώ
Ασφαλιστικές εισφορές: 5.390 ευρώ
(Αν είναι γιατρός, δικηγόρος ή μηχανικός: 7.590 ευρώ)
Φόρος εισοδήματος (αν, τελικά, εκπίπτουν οι ασφαλιστικές εισφορές): 4.236,9
(Αν είναι γιατρός, δικηγόρος ή μηχανικός: 3.598,9)
Προκαταβολή φόρου 100%: 4.236,9 (ή 3.598,9)
Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ
Σε αυτά, βέβαια, θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η εισφορά αλληλεγγύης (5% επί του εισοδήματος), αλλά και διάφοροι άλλοι φόροι, όπως ο ΕΝΦΙΑ, Τέλη Κυκλοφορίας κ.λπ.
Στο παραπάνω παράδειγμά μας, συνεπώς, σε έναν ελεύθερο επαγγελματία με εισόδημα 20.000 ευρώ, στο τέλος του έτους θα του απομείνουν 5.486,2 ευρώ, δηλαδή περίπου το 25% του αρχικού εισοδήματός του.
Τέλος, το πλαφόν των περίπου 24.000 ευρώ για τις ασφαλιστικές εισφορές, δεν φαίνεται να ικανοποιεί τα μεσαία στρώματα, που προφανέστατα είναι εκείνα που πλήττονται περισσότερο από την ασφαλιστική μεταρρύθμιση.
Σε κάθε περίπτωση και αν θέλουμε να κάνουμε μία γενική αποτίμηση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, φρονώ πως πρόκειται για άλλη μία θηλιά στο λαιμό των ελεύθερων επαγγελματιών που προσπαθούν να δραστηριοποιηθούν σε τούτη τη χώρα. Φαινομενικά, φαντάζει ηπιότερο για όσους δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα, καθώς μέχρι το ποσό των 15.000 ευρώ, ο επαγγελματίας θα κληθεί να πληρώσει λιγότερα από όσα πλήρωνε μέχρι τώρα. Από εκεί και πάνω όμως, και μέχρι τις περίπου 24.000 ευρώ που είναι το ταβάνι της ετήσιας καταβολής και αφορά σε εισοδήματα από 15.000 μέχρι 70.000, η κατάσταση καθίσταται αποπνικτική.
Ως γνωστόν, τα εισοδήματα αυτά είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Είναι οι μικροεπιτηδευματίες, οι οποίοι, μέχρι τώρα είχαν τη δυνατότητα να απασχολούν έναν εργαζόμενο και να είναι, με τις όποιες δυσκολίες, τυπικοί στις υποχρεώσεις τους απέναντί του. Πλέον, με την επιβάρυνσή τους να διπλασιάζεται σχεδόν, είναι αμφίβολο αν θα κρατήσουν τον εργαζόμενο αυτό, σε περίπτωση που επιθυμούν να συνεχίσουν την επιχειρηματική τους δράση. Αυτή η πολύπαθη μεσαία τάξη, η οποία φαίνεται (και) με αυτό το νομοσχέδιο πως μπαίνει για μία ακόμα φορά στο στόχαστρο της κυβέρνησης, είναι πλέον στα όρια της κατάρρευσης.
Με πολιτικές που στοχοποιούν τη μεσαία τάξη, είναι σχεδόν αδύνατο να μιλάμε για αυτήν την ανάπτυξη που συνεχώς ευαγγελιζόμαστε και ποτέ δεν έρχεται. Η συνεχής και αδιάλειπτη υπερφορολόγηση αυτών των στρωμάτων, μόνο τα αντίθετα αποτελέσματα θα μπορέσει να επιφέρει. Μην ψάχνετε, λοιπόν, για συνέταιρο σε αυτά τα χρόνια της κρίσης, αγαπητοί ελεύθεροι επαγγελματίες. Έρχεται κάποιος το 2017. Απλά θα είναι κομματάκι ακριβός
imerisia.gr