Με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες του Διεθνούς Θεολογικού Συνεδρίου «Αγίου και Ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά Οδοί», στη Μαρτυρική πόλη των Καλαβρύτων, από την Παρασκευή 2 μέχρι και την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2024.
Το Διεθνές Συνέδριο διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Σεπτού Ποιμενάρχου μας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερωνύμου, σε συνεργασία με το Studium Historicorum Ecclesiasticorum του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ, το οποίο διευθύνει ο Αν. Καθηγητής κ. Ιωάννης Παναγιωτόπουλος. Οι Εργασίες του Συνεδρίου φιλοξενήθηκαν στο Πολύκεντρο Πολιτιστικό Κέντρο Καλαβρύτων, ενώ γλώσσες του Συνεδρίου ήταν τα Ελληνικά και τα Αγγλικά.
Στις εργασίες του Συνεδρίου ανεγνώσθη το μήνυμα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου Β΄ και απηύθυναν χαιρετισμούς οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος, Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος, Ηλείας και Ωλένης κ. Αθανάσιος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κερνίτσης κ. Χρύσανθος, ως εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ. Χρυσοστόμου, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος των Συρορθοδόξων της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας Μορ Μαλάτιος Μάλκι Μάλκι, ο φιλοξενών τις εργασίες του Συνεδρίου Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος και η Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας κ. Αναστασία Κουμούση. Επίσης, στο Συνέδριο συμμετείχαν κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως, εκπρόσωποι φορέων και πλήθος ενδιαφερομένων επιστημόνων, φοιτητών και άλλων συνέδρων.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος στον χαιρετισμό του συνεχάρη τον Ποιμενάρχη μας για την πρωτοβουλία της συγκλήσεως του Συνεδρίου, το οποίο, όπως ανέφερε «θα φωτίσει πολλά ιστορικά στοιχεία της αποστολικής σας Μητροπόλεως, καθώς και πτυχές της δράσης της αποστολής του Μεγάλου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά… Οι μακραίωνες ιστορικές πηγές μάς διαβεβαιώνουν ότι σε τούτο τον τόπο, στο Μέγα Σπήλαιο, έζησε, εθαυματούργησε, ελειτούργησε και συνέγραψε το ομώνυμο Ευαγγέλιό του, πιθανότατα και τις Πράξεις των Αποστόλων, που αφιέρωσε στον κράτιστο Θεόφιλο, ηγεμόνα της γειτονικής πόλεως των Πατρών, ένας Απόστολος που άφησε ένα βαθύτατο αποτύπωμα στην τοπική σας Εκκλησία και γενικότερα στην Εκκλησία της Ελλάδος. Ευχόμεθα ο αμητός αυτού του πρώτου Διεθνούς Θεολογικού Συνεδρίου να είναι πλούσιος και να αποτελέσει μία ένδοξη απαρχή και για άλλες ανάλογες πνευματικές και επιστημονικού κύρους εκδηλώσεις, οι οποίες θα φωτίσουν την ιστορία του τόπου, αλλά και την πορεία των δύσκολων ημερών, που διερχόμεθα».
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κερνίτσης κ. Χρύσανθος μετέφερε τις φιλάδελφες ευχές του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ. Χρυσοστόμου για καλή επιτυχία και πνευματική καρποφορία του Συνεδρίου, ενώ ανάλογες ευχές εξέφρασαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος και Ηλείας και Ωλένης κ. Αθανάσιος.
Στον χαιρετισμό του προς τους συνέδρους ο Δήμαρχος Καλαβρύτων σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι στο Μέγα Σπήλαιο Καλαβρύτων, σ’ αυτό το μνημείο- σύμβολο της Ορθοδοξίας, που το εκτόπισμα και η ακτινοβολία του υπερβαίνουν κατά πολύ τα σύνορα της Ελλάδας και της Ευρώπης, φυλάσσεται ένας απ’ τους σπουδαιότερους πνευματικούς θησαυρούς του Χριστιανισμού, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιωτίσσης, η οποία, κατά την παράδοση, έχει την ευλογία και της ίδιας της Υπεραγίας Θεοτόκου. «Η εικόνα είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και εκτιμάται ότι φιλοτεχνήθηκε μόλις πενήντα χρόνια μετά τη Γέννηση του Θεανθρώπου. Δεν μιλάμε, δηλαδή, μόνο για ένα πολύτιμο θρησκευτικό κειμήλιο, αλλά και για ένα στοιχείο σύμφυτο με τη Γέννηση της ίδιας της Ορθοδοξίας, για έναν ισχυρό δεσμό, που συνδέει το Φως εκείνης της περιόδου με το σήμερα, αλλά και με το πάντα»
Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι «μία από τις αφορμές για τη σύγκληση του εν θέματι Συνεδρίου αποτέλεσε η ευλογητή παρουσία και δράση του Ευαγγελιστού Λουκά στην περιοχή μας και ειδικότερα σε μία από τις δύο έδρες της Αποστολικής τοπικής μας Εκκλησίας, τη Μαρτυρική πόλη των Καλαβρύτων, όπου, σύμφωνα με την παράδοση, ευρισκόμενος στη σημερινή τοποθεσία της παλαίφατης Ιεράς Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, τέλεσε το βαρυσήμαντο πνευματικό του έργο, συγγράφοντας το θαυμάσιο Ευαγγέλιό του, το “φάρμακο της ψυχής”, όπως επιτυχώς το χαρακτηρίζει ο ιερός Ιερώνυμος, και τις αριστουργηματικές “Πράξεις των Αποστόλων”.
Ας αναλογισθούμε, λοιπόν, με αφορμή την παρούσα επιστημονική διοργάνωση, την υψίστη ευλογία που έλαβε ο Ευαγγελιστής Λουκάς από την Υπεραγία Θεοτόκο τόσο αποτυπώνοντας τις συγκλονιστικές διηγήσεις Της από τα περιστατικά του βίου του Υιού Της και Θεού μας, όσο και απεικονίζοντας την Παρθενική Της μορφή, ως ο πρώτος αγιογράφος της Εκκλησίας μας, και ολοκληρώνοντας τις εργασίες του Συνεδρίου, ας έχουμε και εμείς την τιμή και την ευλογία, ιστάμενοι εν κατανύξει πνευματική έμπροσθεν της αγίας εικόνος της Πανσέπτου Προστάτιδος ημών Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιωτίσσης, να εκφράσουμε ταπεινώς την ευγνωμοσύνη μας τόσο προς το Πανσεβάσμιο Πρόσωπό Της, όσο και προς τον Άγιο Ένδοξο Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά “τον αγαπητό”, πορευόμενοι στον εύοσμο λειμώνα των χριστιανικών αρετών, όπως εκφράζονται μέσα από τα θεόπνευστα έργα του.
Βαδίζοντας στις πνευματικές οδούς του ποικιλόμορφου έργου του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά μέσα από τις άκρως ενδιαφέρουσες εισηγήσεις που πρόκειται να παρουσιασθούν, ευχόμεθα ολοψύχως να αναδειχθεί η αξία του Ευαγγελιστού ως πραγματικού και νηφάλιου καθοδηγητού στην πορεία, την οποία δύναται να ακολουθήσει κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός, με αφοσίωση και αγάπη προς την Εκκλησία και τον Αρχιποίμενα Χριστό, με σκοπό την πνευματική του πρόοδο και τελείωση. Ευελπιστούμε η προσπάθειά μας αυτή να αποτελέσει για όλους μας “θεογνωσίας ακριβεστάτης αφορμήν και αρετής επιμέλειαν”, συμβάλλοντας στη ζωογόνηση του αειθαλούς και αγλαοκάρπου δένδρου της Αγίας μας Εκκλησίας.»
Εισηγήσεις στο Διεθνές Συνέδριο παρουσίασαν τριάντα έγκριτοι Καθηγητές από την Ελλάδα και το Εξωτερικό, και συγκεκριμένα οι: κ. Χρήστος Καραγιάννης, Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ, κ. Philippe Blaudeau, Καθ. του Université d’ Angers, κ. Βασίλειος Κουκουσάς, Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας, κ. Ιωάννης Παναγιωτόπουλος, Αν. Καθ. του ΕΚΠΑ, κ. Pablo Argárate, Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Universität Graz, κ. Θωμάς Ιωαννίδης, Ομ. Καθ. του ΕΚΠΑ, κ. Gocha Barnovi, Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Sulkhan-Saba Orbeliani University (Tbilisi, Georgia), κ. Daniel Ayuch, Καθ. του University of Balamand, κ. Stephen C. Carlson, Αν. Καθ. του Australian Catholic University, κ. Φώτιος Αποστολός, Επ. Καθ. του ΕΚΠΑ, κ. Βασίλειος Τζέρπος, Επ. Καθ. του ΑΠΘ, κ. Χρήστος Αραμπατζής, Καθ. του ΑΠΘ, κ. Γεώργιος Σταυρόπουλος – Γιουσπάσογλου, Αν. Καθ. του ΕΚΠΑ, κ. Svetoslav Ribolov, Καθ. του Πανεπιστημίου της Σόφιας, Αρχιμ. κ. Αρίσταρχος Γκρέκας, Επ. Καθ. του ΕΚΠΑ, κ. Guram Lursmanashvili, Έκτακτος Λέκτορας του Sulkhan-Saba Orbeliani University (Tbilisi, Georgia), κ. Gevorg Kazaryan, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του ΕΚΠΑ, κ. Ανδρέας Ζαχαρίου, Επ. Καθ. του Sulkhan-Saba Orbeliani University (Tbilisi, Georgia), κ. Mor Malatius Malki Malki, Αρχιεπίσκοπος των Συρορθοδόξων της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας, κ. Ion Croitorou, Καθ. του Valahia University of Târgoviste, κ. Ειρήνη Κασάπη, Επ. Καθ. του ΕΚΠΑ, Μέγ. Πρωτοπρ. κ. Αντώνιος Μπαφαλούκος, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του ΕΚΠΑ, κ. Ιωάννα Στουφή – Πουλημένου, Καθ. του ΕΚΠΑ, Γέρων Μάξιμος Ιβηρίτης και κ. Γεώργιος Τσιμπούκης, Δρ Αρχαιολόγος του ΥΠ.ΠΟ.
Οι εισηγητές στις εμπεριστατωμένες επιστημονικές εισηγήσεις τους αναφέρθηκαν σε στοιχεία του βίου και της δράσης του Αγίου Ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά, ερμήνευσαν χωρία του Ευαγγελίου και των Πράξεων με βάση την πατερική παράδοση και την επιστημονική τους έρευνα, φώτισαν πτυχές του έργου του ως αγιογράφου της Μητέρας του Κυρίου, της οποίας φιλοτέχνησε την φορητή εικόνα της Μεγαλοσπηλαιωτίσσης, που φυλάσσεται στην Ιερά Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, ενώ αρκετοί εξ αυτών επεσήμαναν το γεγονός ότι η παραμονή του Ευαγγελιστού Λουκά στην περιοχή της Αχαΐας και η σχέση του με τον διοικητή της περιοχής «κράτιστο Θεόφιλο» αποτελούν σοβαρά αποδεικτικά στοιχεία του αποστολικού χαρακτήρα της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας.
Την Κυριακή το πρωί τελέσθηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Καλαβρύτων, ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγου, συλλειτουργούντος του Σεπτού Ποιμενάρχου μας κ. Ιερωνύμου και συμπροσευχομένου του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλου.
Κατά την Αρχιερατική Θεία Λειτουργία τελέσθηκε και η εις Διάκονον Χειροτονία του ευλαβεστάτου π. Αναστασίου Καμπούρη, φιλολόγου και θεολόγου, καθηγητού της Μέσης Εκπαιδεύσεως στο Αίγιο.
Κατά την καταληκτική συνεδρία που ακολούθησε, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ιερώνυμος εξέφρασε την ευαρέσκειά του για την επιτυχημένη διεξαγωγή του Συνεδρίου. Ευχαρίστησε θερμά και συνεχάρη τον κ. Ιωάννη Παναγιωτόπουλο, Αναπληρωτή Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ, και τα μέλη της Επιστημονικής και Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου. Εξέφρασε τις εγκάρδιες ευχαριστίες του προς τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγο, Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλο, Ηλείας και Ωλένης κ. Αθανάσιο και τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Κερνίτσης κ. Χρύσανθο, εκπρόσωπο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ. Χρυσοστόμου, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν φιλαδέλφως στην πρόσκληση της Ιεράς Μητροπόλεως. Μετέφερε τις ευλογίες και τα συγχαρητήρια του Σεπτού Προκατόχου του, Σεβασμιωτάτου Γέροντος κ. Αμβροσίου, για τη διοργάνωση του Συνεδρίου. Εξέφρασε τις ευγνώμονες ευχαριστίες του προς τους μεγάλους χορηγούς του Συνεδρίου, ήτοι τον Δήμο Καλαβρύτων και ιδιαιτέρως τον Δήμαρχο της Μαρτυρικής πόλεως κ. Αθανάσιο Παπαδόπουλο, τους κυρίους Αβραάμ Ανδριόπουλο, έμπορο, Αθανάσιο Κανελλόπουλο, δικηγόρο, και Σωτήριο Προκόπη, Δ. Σύμβουλο της ALPHA BANK, οι οποίοι στήριξαν με την οικονομική τους συμβολή το Συνέδριο. Συνεχάρη τις ελλογιμώτατες Εισηγήτριες και τους ελλογιμωτάτους Εισηγητές για την ολόθυμη συμμετοχή και την κατάθεση του πλουσίου αμητού της επιστημονικής γνώσεώς τους, καθώς και τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και τις φοιτήτριες του Studium Historicorum Ecclesiasticorum. Τέλος, ευχαρίστησε και συνεχάρη την ομάδα των κληρικών και λαϊκών, που συνέδραμαν στην οργάνωση του Συνεδρίου εκ μέρους της Ιεράς Μητροπόλεως, ήτοι τον Πανοσιολ. Αρχιμ. π. Ιωακείμ Βενιανάκη, Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως, τους Γενικούς Αρχιερατικούς Επιτρόπους της Ιεράς Μητροπόλεως Αιδεσιμολογιωτάτους Πρωτοπρεσβυτέρους π. Χρήστο Τσάκαλο και π. Κωνσταντίνο Μητρόπουλο, τον Αρχιερατικό Επίτροπο Καλαβρύτων Αιδεσιμ. Πρωτοπρεσβύτερο π. Χρήστο Μπίρμπα, τους Εφημερίους π. Δημήτριο Τζελέπη, π. Ανδρέα Μάρκο και π. Θεόδωρο Γεωργακόπουλο, τους λαϊκούς υπαλλήλους της Ιεράς Μητροπόλεως κυρίους Χρήστο Γεωργίου, Νικόλαο Τσάτσαρη και Αθανάσιο Κατσίκα, καθώς επίσης και τους ιερόπαιδες Δημήτριο και Παναγιώτη Λιακόπουλο.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ